◎ *По́смыч, посмуч ’чорнагаловік крывасмокавы, Poterium sangitisorba L або Saguisorba minor’ (ТС); іншая назва с мучай: ёго зовуць чорнагалоў, а осенью анучай, целят кормяць: варыянт омы чай ’асака на мокрых месцах’ (ТС). Да смыкаць скубаць, рваць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чае... (а таксама чая...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «чай» (у 1, 2 знач.), напрыклад: чаеапрацоўка, чаеразважачны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́йнік, ‑а, м.

Пасудзіна з носікам і ручкай, у якой заварваюць чай або гатуюць ваду. Чайнік на прымусе кіпеў, аж пырскаў. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпра́віцца, ‑праўлюся, ‑правішся, ‑правіцца; зак.

1. Пайсці, паехаць, рушыць куды‑н.; выправіцца. Адправіцца ў падарожжа. □ Трэба паспець арганізаваць спрытную брыгаду, каб увечары адправіцца ў рэйд. Мікуліч. Бацька.. адправіўся агледзець жытні палетак. Гартны.

2. Адысці (пра цягнік, параход і пад.). Цягнік вось-вось павінен.. адправіцца. Кулакоўскі.

•••

Адправіцца да святых на чай (чай піць) — памерці.

Адправіцца на той свет — памерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прысёрбваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Разм. Піць невялікімі глыткамі, з лёгкім шумам. Ён прысёрбваў са сподачка чай, а ўсе прыгнечана маўчалі. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піяла́, ‑ы́, ж.

Круглая невысокая пасудзіна, вузкая знізу і шырокая ўверсе, з якой п’юць чай у Сярэдняй Азіі і прылеглых да яе абласцях.

[Перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насто́яцца, ‑стоіцца; зак.

Утварыць настой, настойку. Вішні настояліся. □ Гаспадар паставіў на стол чайнік, а каб чай лепей настояўся, пакрыў чайнік старым адвакацкім капелюшом. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плі́тачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пліты (у 1 знач.). // Зроблены з пліт. Плітачная падлога. // Прыгатаваны ў форме плітак. Плітачны чай. Плітачны шакалад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́нкава, прысл.

Знешне, звонку; на выгляд. Раман Дзянісавіч маўчаў, твар яго здаваўся вонкава спакойным, .. і толькі, калі наліваў чай у сподак, шклянка дробна зазвінела. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлёбаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што і без дап.

Разм.

1. Піць; піць вялікімі глыткамі. Хлёбаць чай.

2. Есці, чэрпаючы лыжкай вадкую страву. Хлёбаць суп.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)