халасця́к, ‑а, м.

Нежанаты мужчына. Платон Шабуня быў халасцяк гадоў пад трыццаць пяць. Чарнышэвіч. Сябра мой — халасцяк, Дні марнуе адзін, А ў мяне як-ніяк — Сын, таварышы, сын! Гілевіч.

•••

Стары халасцяк — немалады мужчына, які не быў жанатым.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзіне́ц, -нца́ м.

1. (животное, держащееся отдельно от стада) одине́ц;

2. (единственный сын) одине́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рдасць, -і, ж.

1. Пачуццё ўласнай годнасці, самапавага.

Нацыянальная г.

2. Пачуццё задавальнення ад сваіх або чыіх-н. поспехаў.

Г. за сяброў.

3. Пра таго, кім (чым) ганарацца.

Сын — мая г.

4. Ганарыстасць, напышлівасць.

Яго абвінавачвалі ў празмернай гордасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

блу́дны¹, -ая, -ае.

1. Які ходзіць, блукае, не знаходзячы месца, дому.

2. Не прамы, звілісты, дзе лёгка заблудзіць.

Блудная дарога.

3. перан. Не такі, як прынята, не зусім звычайны.

◊

Блудны сын — пра легкадумнага, свавольнага чалавека, які раскаяўся ў сваіх памылках.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

васьмігадо́вы, ‑ая, ‑ае.

Якому споўнілася восем гадоў. Васьмігадовы сын. // Тэрмінам у восем год. Васьмігадовае падарожжа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мізі́нец ’найменшы сын’ (Федар. II). З польск. mizynek ’апошняе дзіцё ў маткі’, ’пястун’ (аб ім гл. Нітш, JP, 119).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Няродня, нырідня ’падчарыца’ (брэсц., Нар. лекс.). Да родны, радня (гл.), параўн. ст.-рус. несын ’пасынак, няродны сын’, недонка ’падчарыца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́сынак 1, па́сыньнік ’няродны сын для мужа ці жонкі ў сям’і’ (ТСБМ, Нас., Маш., Клім., Касп., Бяльк., Ян.; КЭС, лаг.; Яшк. Назвы), пасынчовы ’прыёмны сын’ (Мат. Гом.). Укр. па́синок, рус. пасынок ’тс’, ’прыёмны сын’, ст.-рус. пасынъкъ ’тс’; ’член княжай дружыны’, чэш. рэдкаўжыв. pasynek ’пасынак’, серб. -харв. по̀синак, макед., балг. пасинок ’тс’. Прасл. pasynъkъ, якое складаецца з прэфіксе pa‑ (са значэннем ’под’) і назоўніка synъ‑, разам азначаючы ’несапраўднае тое, што называе другі член’, як і ў балт. мовах (ст.-прус. possons, літ. posūnis) — ’нібыта сын, сапраўдны сын’ (Борысь, Prefiks., 48; Фасмер, 3, 216). Сюды, відаць і па́сынак ’гарлавіна ў нераце, якая не дае магчымасці рыбе выбрацца з сеці’ (Тарн.).

Па́сынак 2, пасыньнік, па́сынькі, ст.-дар. па́сын, драг. пасэ́ньне ’бакавы атожылак дрэва, памідораў, вазона’ (ТСБМ, Нас., Мат. Гом., Бяльск., Бір., Клім., Сл. ПЗБ; Лучыц-Федарэц), ’зародак у качана капусты паміж ніжнімі лістамі’ (Нас.), ’бакавы адростак сланечніка’ (Ян.), ’прыток ракі, ручая’ (Клім.), пух. ’адростак рога ў аленя’, ст.-дар. па́сыньне ’параснік’ (Сл. ПЗБ), пасынкава́ць ’абчышчваць адросткі ў пазухах раслін’ (Інстр. II). Да па́сынак 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

приёмный в разн. знач. прыёмны;

приёмный день прыёмны дзень;

приёмный экза́мен прыёмны экза́мен (іспы́т);

приёмная ко́мната прыёмны пако́й;

приёмная коми́ссия прыёмная камі́сія;

приёмная ста́нция радио прыёмная ста́нцыя;

приёмный сын прыёмны сын;

приёмная мать прыёмная ма́ці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пляме́ннік, ‑а, м.

Сын брата або сястры. Наўкол пляменнікі сядзелі, На дзядзьку пільна ўсе глядзелі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)