салда́тчына, ‑ы, ж.
Уст. Салдацкая служба. [Халімон:] — Мы дома сядзім, а куды годны! Во дзе хлопец, дык хлопец, — як вол, і салдатчына яго не сагнула. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Службо́вік ‘кілішак’, службо́вая чарка ‘чарка ёмістасцю 100 грам’ (Скарбы). Да службовы (гл. служба), відаць, пераўтварэнне старога казённы, г. зн. ‘мера, зацверджаная дзяржавай (казной)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
набажэ́нства, ‑а, н.
Царкоўная служба, богаслужэнне. Сёння ў касцёле першае набажэнства. Колас. Як пачалося набажэнства і выпаў час адпачыць, .. [званар] прысеў на невялікі ўслон.. і закурыў. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́рвіс, ‑у, м.
Абслугоўванне насельніцтва, задавальненне яго бытавых патрэбнасцей. // Сукупнасць арганізацый, абавязкам якіх з’яўляецца абслугоўванне бытавых патрэбнасцей насельніцтва і стварэнне розных выгод для яго. Служба сервісу.
[Англ. service — служба, абслугоўванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агенту́ра, ‑ы, ж.
1. Разведвальная служба, якая арганізоўваецца для збірання сакрэтам звестак і правядзення падрыўной работы.
2. зб. Агенты (гл. агент 1 у 3 знач.). Варожая агентура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паніхі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Царкоўная служба па нябожчыку. Мясцоваму папу прапанавалі справіць паніхіду.. Гугнявы поп пачаў маліцца за рабоў божых. Новікаў.
•••
Грамадзянская паніхіда — жалобны мітынг.
[Ад грэч. pannychis — усяночная.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дваццаціпяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовая служба.
2. Узростам у дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовы сын.
3. Які мае адносіны да дваццаціпяцігоддзя (у 2 знач.). Дваццаціпяцігадовы юбілей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Не́шпар ’вячэрня ў католікаў’ (Гарэц., Касп., Шат.), нешпо́р ’вячэрні час; вячэрня’ (Нас.). З польск. nieszpor ’вячэрняя служба ў католікаў’, што ўзыходзіць да лац. vesper ’вечар’, магчыма, праз н.-ням. Vesper (Кюнэ, Poln., 81).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́трэнь ’ранняя служба ў царкве’ (КСТ), ву́тріня ’тс’ (Бяльк.), укр. ву́треня ’тс’, рус. бранск. ву́трын ’тс’. Ад ц.-слав. оутрьнь ’ранні, ранішні’ або въ оутрьнии ’зранку, раніцой’; параўн. таксама балг. ву́трин, ву́трина, ву́тирна ’раніца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прызы́ў ’дзеянне і людзі, адначасова прызваныя ў армію’ (ТСБМ), пры́зыў ’тс’ (Растарг.), пры́заў ’прызыў (у войска)’ (Ян.), толькі мн. л. пры́звы ’служба ў арміі’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Запазычана з рус. призы́в, дыял. при́зо́в ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)