ствара́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да стварэння, звязаны з ім. І таму мы пяём сёння песню, у якой Славім хлеб і святло нашых сёл і заводаў, Славім дружбу і сонца над вольнай зямлёй І стваральную, мірную працу народа. Танк. Саюз ССР стаў магутнай крыніцай стваральнай энергіі народаў, гіганцкім паскаральнікам грамадскага працэсу. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арганіза́цыя, ‑і, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. арганізаваць, арганізавацца.
2. Аб’яднанне, саюз людзей, грамадскіх груп, дзяржаў, з’яднаных агульнай праграмай дзеяння; дзяржаўная, партыйная ці грамадская ўстанова. Нізавая партыйная арганізацыя. Арганізацыя Аб’яднаных Нацый. Спартыўная арганізацыя. Будаўнічая арганізацыя.
3. Будова чаго‑н., лад. Сацыялістычная арганізацыя сельскай гаспадаркі. Саветы — сацыялістычная форма палітычнай арганізацыі.
4. Фізічная ці псіхафізічная будова асобнага арганізма.
[Фр. organisation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
всесою́зный усесаю́зны;
Всесою́зный Ле́нинский Коммунисти́ческий Сою́з Молодёжи уст. Усесаю́зны Ле́нінскі Камуністы́чны Саю́з Мо́ладзі;
Всесою́зный Центра́льный Сове́т Профессиона́льных Сою́зов уст. Усесаю́зны Цэнтра́льны Саве́т Прафесіяна́льных Саю́заў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тавары́ства ср.
1. това́рищество, дру́жба ж.; сотру́дничество;
2. (организация) това́рищество, о́бщество;
○ пра́віла т. — мат. пра́вило това́рищества;
Саю́з тавары́стваў Чырво́нага Кры́жа і Чырво́нага Паўме́сяца — Сою́з о́бществ Кра́сного Креста́ и Кра́сного Полуме́сяца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утвары́ць сов., в разн. знач. образова́ть;
у. прамы́ ву́гал — образова́ть прямо́й у́гол;
рака́ ўтвары́ла дугу́ — река́ образова́ла дугу́;
у. вае́нна-паліты́чны саю́з — образова́ть вое́нно-полити́ческий сою́з;
у. камі́сію — образова́ть коми́ссию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
молодёжь мо́ладзь, -дзі ж., мн. нет;
Всесою́зный Ле́нинский Коммунисти́ческий Сою́з Молодёжи ист. Усесаю́зны Ле́нінскі Камуністы́чны Саю́з Мо́ладзі;
уча́щаяся молодёжь навучэ́нская (вучнёўская, шко́льная) мо́ладзь, мо́ладзь навуча́льных устано́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трыумвіра́т, ‑у, М ‑раце, м.
Саюз трох палітычных дзеячаў у Старажытным Рыме ў перыяд заняпаду рэспублікі, які меў на мэце захапіць вярхоўную ўладу (першапачаткова — калегія з трох асоб, якая выбіралася з якой‑н. спецыяльнай мэтай). Першы трыумвірат. // Жарт. Пра трох асоб, якія аб’ядналіся для сумеснай дзейнасці. — Дык давайце заключым трыумвірат! — крычаў Янка, — Давайце! — І сябры з запалам паціснулі адзін аднаму рукі ў знак свайго саюзу. Колас.
[Лац. triumviratus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлю́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шлюбу. Шлюбны саюз. Шлюбны абрад. // Прызначаны для шлюбу. Манька каторы раз прымярала ўжо сваё шлюбнае ўбранне. Крапіва.
2. Які мае адносіны да перыяду спарвання ў жывёл. Самцы былі ў шлюбным уборы: спіны ў іх пацямнелі і зрабіліся гарбатыя, сківіцы пагрозліва выгнуліся. Караткевіч. Паветра звініць птушыным гоманам, крыкамі, шлюбнымі злётамі і клопатамі аб сваім доме, аб прыпынішчы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́га 1, ‑і, ДМ лізе, ж.
Саюз, аб’яднанне асоб, арганізацый, дзяржаў з грамадска-палітычнымі мэтамі. Ліга арабскіх краін (арганізацыя групы арабскіх дзяржаў, якая ўтварылася ў 1945 г.). Ліга Нацый (міжнародная арганізацыя дзяржаў, якая існавала ў перыяд паміж першай і другой сусветнымі войнамі).
[Фр. ligue ад лац. ligare — звязваць.]
лі́га 2, ‑і, ДМ лізе, ж.
У музыцы — знак у выглядзе дугі над нотамі, які абазначае, што патрэбна іграць звязна, складна, не адрываючы адну ноту ад другой.
[Ад іт. liga — сувязь.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садру́жнасць, ‑і, ж.
1. Узаемная дружба, сяброўскае яднанне; саюз. Садружнасць нацый. Садружнасць пакаленняў савецкіх людзей. □ Як магутная сіла сусветнай сацыялістычнай садружнасці, як несакрушальная цытадэль міжнароднай пралетарскай салідарнасці, як светач міру і сацыяльнага прагрэсу ўзвышаецца сёння наша вялікая Радзіма — правобраз будучага сусветнага брацтва працоўных. Машэраў.
2. Аб’яднанне на аснове агульных інтарэсаў, поглядаў. Садружнасць мастакоў. Садружнасць літаратараў. // Супольнае жыццё на аснове агульнасці ўмоў асяроддзя. Мікраарганізмы і расліны жывуць у цеснай садружнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)