перфара́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перфараваць.
2. Пракол, прарыў полага або трубчастага органа цела чалавека або жывёлы.
3. Сістэма спецыяльна прабітых скразных адтулін на чым‑н. Пашкодзіць перфарацыю. Упрыгожыць абутак перфарацыяй.
[Лац. perforatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.
1. што. Доўга парачы, пазбавіць патрэбных якасцей; зрабіць непрыгодным. Перапарыць гарох.
2. каго. Доўга парачы ў лазні, пашкодзіць чыё‑н. здароўе.
3. што. Спарыць, папарыць усё, многае. Перапарыць усю бульбу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панаціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што. Нацерці, намазаць чым-н. усё, многае.
П. рукі шкіпінарам.
2. што. Начысціць да глянцу усё, многае.
П. паркет.
3. што. Пашкодзіць трэннем усё, многае; нацерці на чым-н. многа чаго-н.
П. ногі.
П. мазалі на руках.
4. чаго. Нарыхтаваць трэннем вялікую колькасць чаго-н.
П. канапель.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.
1. што. Прыціснуўшы, пашкодзіць; адцзяліць, адрэзаць.
А. пальцы дзвярыма.
2. што. Сцісканнем адцзяліць вадкасць.
А. тварог.
3. каго-што. Адцясняючы, прымусіць адысці, адступіць.
А. натоўп назад.
4. што. Націснуўшы, зрабіць адбітак на чым.-н.
А. след.
5. што. Зрабіць адбітак тэксту, малюнка; адцрукаваць (спец.).
А. карэктуру.
|| незак. адціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апячы́ся, апяку́ся, апячэ́шся, апячэ́цца; апячо́мся, апечаце́ся, апяку́цца; апёкся, апякла́ся, -ло́ся; апячы́ся; зак.
1. Пашкодзіць сабе што-н. агнём або чым-н. гарачым, едкім, пякучым; атрымаць апёк.
А. крапівою.
2. перан. Пацярпець няўдачу, нечакана сустрэўшы перашкоду пры спробе зрабіць што-н. (разм.).
А. на новай справе.
Каля вады намочышся, каля агню апячэшся (прыказка).
|| незак. апяка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наму́ляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.
Трэннем пашкодзіць, пакінуць балючы след на целе. Намуляць шыю. Намуляць бок. □ За дзень я намуляў ногі, і цяпер падэшвы пякло як агнём. Чыгрынаў. [Людзі] скідалі ўюкі і мяшкі, што намулялі плечы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Абабіць ударамі ўсё, многае. Паабіваць ігрушы палкай. Паабіваць снапы цапамі.
2. Пашкодзіць паверхню чаго‑н. у многіх месцах. Паабіваць пальцы.
3. Пакрыўшы, абцягнуўшы чым‑н., абабіць усё, многае. Паабіваць мэблю плюшам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашко́джанне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пашкодзіць.
2. Тое, што пашкоджана; пашкоджанае месца. Больш як месяц Віташкевіч працаваў са станком адзін, сам ліквідоўваў непаладкі, пашкоджанні. Кавалёў. З такім пашкоджаннем машына не магла ісці ў рэйс. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што і без дап.
Разм. Паводле забабонных уяўленняў — прынесці няшчасце, хваробу, пашкодзіць каму‑н. паганым (ліхім) вокам. Ячны нават і ртуці .. зашыў коніку ў «жычку», істужку, якой упрыгожана шыя малога [жарабяці]. Каб не сурочыла часам ліхое вока. Брыль. Нездарма ж маці не раз казала .. [Крывахіжу], каб не глядзеў на малых дзяцей у калысцы, бо можа сурочыць. Алешка. // Пашкодзіць каму‑, чаму‑н., хвалячы, прадказваючы што‑н. [Насця:] — Сёння, Ірынка, усе хлопцы твае будуць... — Не суроч, Настачка, — засмяялася Ірынка. Сіняўскі. [Скрыпка:] — Ты ў мяне не благі, здольны сын. Каб толькі не сурочыць... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паз’яда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. З’есці за некалькі прыёмаў усё, многае.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіць ядавітым рэчывам што‑н. у многіх месцах, усюды. Паз’ядала кіслага скуру на руках.
3. Сцерці, затупіць усё, многае. Паз’ядаць зубы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)