плебе́й, ‑я, м.

1. У Старажытным Рыме — чалавек ніжэйшага саслоўя, асабіста свабодны, але пазбаўлены першапачаткова грамадзянскіх і палітычных правоў.

2. У буржуазна-дваранскім жаргоне — чалавек не арыстакратычнага паходжання.

[Лац. plebejus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жэлаці́н, ‑у, м. і жэлаці́на, ‑ы, ж.

Сумесь бялковых рэчываў жывёльнага паходжання, раствор якой пры ахаладжэнні пераходзіць у студзяністы стан (выкарыстоўваецца ў тэхніцы, фатаграфіі, кулінарыі, медыцыне і пад.).

[Фр. gelatine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стэро́іды, ‑аў; адз. стэроід, ‑у, М ‑дзе, м.

Група арганічных рэчываў расліннага і жывёльнага паходжання, якія маюць важнае значэнне для жыццядзейнасці арганізмаў і часта прымяняюцца ў якасці лекавых сродкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча-ча-ча́, нескл., н.

Хуткі танец лацінаамерыканскага паходжання, які выконваецца ў рытмічнай манеры, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць ча-ча-ча. Аркестр іграе ча-ча-ча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валакно́, -а́, мн. вало́кны, -аў, н.

1. звычайна мн. Выцягнутая ў даўжыню клетка расліннай або жывёльнай тканкі.

Валокны драўніны.

Нервовыя валокны.

2. таксама зб. Ніткападобная эластычная пасма расліннага, мінеральнага або штучнага паходжання.

Ільняное в.

Штучнае в.

Валокны цэлюлозы.

|| памянш. валако́нца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. валако́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́сла, -а, н.

1. Харчовы тлушч, атрыманы збіваннем смятанкі або смятаны.

Топленае м.

2. Тлустае рэчыва мінеральнага паходжання.

Змазачнае м.

◊

Масла масленае — пра таўталогію, паўтарэнне чаго-н.

Падліць масла ў агонь — абвастрыць якія-н. непрыязныя адносіны, пачуцці.

Як па масле — лёгка, без цяжкасцей.

|| прым. ма́слены, -ая, -ае.

Масленая пляма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

этымало́гія, -і, ж.

1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае паходжанне і роднасныя сувязі слоў.

2. Паходжанне таго або іншага слова ці выразу.

○

Народная этымалогія (спец.) — памылковае пераасэнсаванне запазычанага слова шляхам устанаўлення сувязі з вядомым словам роднай мовы на аснове некаторых агульных прымет, без уліку рэальных фактаў паходжання.

|| прым. этымалагі́чны, -ая, -ае.

Э. слоўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

1. Незак. да узысці.

2. Весці свой пачатак, паходжанне ад чаго‑н. Сучасны беларускі алфавіт агульнага паходжання з рускім і ўкраінскім. Усе яны ўзыходзяць да стараславянскай азбукі — «кірыліцы». Юргелевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фіта́, ‑ы, ДМ фіце, ж.

Перадапошняя літара рускага алфавіта, якая была запазычана з грэчаскай мовы для перадачы гука «ф» у словах грэчаскага паходжання і існавала ў рускім пісьмо да рэформы арфаграфіі 1917–1918 гг.

[Грэч. thēta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валакно́, ‑а; мн. валокны, ‑аў; н.

1. Ніткападобная эластычная пасма расліннага, мінеральнага або штучнага паходжання, з якой вырабляюць пражу, вату і пад. Ільняныя валокны. Штучнае валакно. Валокны цэлюлозы.

2. Выцягнутая ў даўжыню клетка расліннай або жывёльнай тканкі. Валокны драўніны. Нервовыя валокны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)