абелі́ск, -а, мн. -і, -аў, м.

Помнік у выглядзе гранёнага, звужанага ўверсе слупа, які ставіцца ў гонар якой-н. падзеі або на ўшанаванне чыёй-н. памяці.

Гранітныя абеліскі мінулай вайны.

|| прым. абелі́скавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павіншава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; зак., каго.

Павітаць, уславіць каго‑н. з выпадку радаснай падзеі, знамянальнай даты і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зна́чымы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае значэнне, сэнс. Значымыя гукі. Значымыя словы.

2. Важны па значэнню. Значымыя падзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гараско́п, ‑а, м.

Табліца размяшчэння зорак, якая складаецца астролагамі для прадказання лёсу чалавека або выніку якой‑н. падзеі.

[Ад грэч. hōra — пара года і scopeō — гляджу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

розначасо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да розных часоў, які адбываецца ў розныя часы. Розначасовыя падзеі. Розначасовыя пасевы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

драматызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

1. Перарабіць (перарабляць) які-н. твор, надаючы яму форму драмы.

Д. аповесць.

2. Узмацніць (узмацняць) драматызм, напружанасць чаго-н.

Д. падзеі.

|| наз. драматыза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

банке́т, -у, М -ке́це, мн. -ы, -аў, м.

Урачысты абед ці вячэра з нагоды якой-н. падзеі ці ў гонар каго-, чаго-н.

Б. у гонар 50-годдзя інстытута.

|| прым. банке́тны, -ая, -ае.

Банкетная зала.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мемарыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для ўвекавечання памяці якой‑н. асобы або падзеі. Мемарыяльны комплекс.

•••

Мемарыяльная дошка гл. дошка.

[Ад лац. memoria — памяць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віншава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. вішнаваць.

2. Прывітанне з выпадку радаснай падзеі, знамянальнай даты. Навагодняе віншаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ні́кпачын, нікпочын ’нядаўна, толькі што’ (жытк., Мат. Гом.; ТС). Цёмнае слова; другая частка асацыіруецца з пачынаць, параўн., напрыклад, пачынак ’пачатак’ (Мат. Гом.), або спалучэннем + /Ш чыне, г. зн. ’пасля дзеі (падзеі, акта)’, гл. чын.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)