заплё́хаць

‘пачаць утвараць гукі, стукаючы па вадзе, падаючы ў ваду; калыхнуцца з пляскам; забурліць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. заплё́хаю заплё́хаем
2-я ас. заплё́хаеш заплё́хаеце
3-я ас. заплё́хае заплё́хаюць
Прошлы час
м. заплё́хаў заплё́халі
ж. заплё́хала
н. заплё́хала
Загадны лад
2-я ас. заплё́хай заплё́хайце
Дзеепрыслоўе
прош. час заплё́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зача́хкаць

‘пачаць чахкаць - утвараць пры рытмічнай працы гукі, падобныя на «чах-чах»’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зача́хкаю зача́хкаем
2-я ас. зача́хкаеш зача́хкаеце
3-я ас. зача́хкае зача́хкаюць
Прошлы час
м. зача́хкаў зача́хкалі
ж. зача́хкала
н. зача́хкала
Загадны лад
2-я ас. зача́хкай зача́хкайце
Дзеепрыслоўе
прош. час зача́хкаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

праваркава́ць

‘утварыць варкуючыя гукі (пра птушак); вымавіць што-небудзь варкуючым голасам’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. праварку́ю праварку́ем
2-я ас. праварку́еш праварку́еце
3-я ас. праварку́е праварку́юць
Прошлы час
м. праваркава́ў праваркава́лі
ж. праваркава́ла
н. праваркава́ла
Загадны лад
2-я ас. праварку́й праварку́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час праваркава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

працвірчэ́ць

‘утварыць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); праліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. працвірчу́ працвірчы́м
2-я ас. працвірчы́ш працвірчыце́
3-я ас. працвірчы́ць працвірча́ць
Прошлы час
м. працвірчэ́ў працвірчэ́лі
ж. працвірчэ́ла
н. працвірчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. працвірчы́ працвірчы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час працвірчэ́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тара́хнуць

‘утварыць моцныя рэзкія гукі, грукат, шум; ударыць, разбіць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. тара́хну тара́хнем
2-я ас. тара́хнеш тара́хнеце
3-я ас. тара́хне тара́хнуць
Прошлы час
м. тара́хнуў тара́хнулі
ж. тара́хнула
н. тара́хнула
Загадны лад
2-я ас. тара́хні тара́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час тара́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цвырча́ць

‘утвараць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); ліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цвырчу́ цвырчы́м
2-я ас. цвырчы́ш цвырчыце́
3-я ас. цвырчы́ць цвырча́ць
Прошлы час
м. цвырча́ў цвырча́лі
ж. цвырча́ла
н. цвырча́ла
Загадны лад
2-я ас. цвырчы́ цвырчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цвырчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цвырчэ́ць

‘утвараць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); ліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цвырчу́ цвырчы́м
2-я ас. цвырчы́ш цвырчыце́
3-я ас. цвырчы́ць цвырча́ць
Прошлы час
м. цвырчэ́ў цвырчэ́лі
ж. цвырчэ́ла
н. цвырчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. цвырчы́ цвырчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цвырчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бразго́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж. (разм.).

Дзіцячая цацка, якая пры ўзмахванні бразгае, утварае траскучыя гукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак.

Утвараць сіплыя гукі.

С. ад прастуды.

|| наз. сіпе́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праця́жны, -ая, -ае.

Пра гукі: які гучыць павольна, цягуча.

П. стогн.

П. гудок.

Працяжная песня.

|| наз. праця́жнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)