Папярхну́цца ’на момант задыхнуцца пры пападанні ў дыхальнае горла чаго-небудзь (часцінак ежы, вады і пад.)’ (ТСБМ, Грыг.). Гл. пе́рхаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ком, -а, мн. камы́, камо́ў, м.
Круглаваты, звычайна зацвярдзелы кавалак якога-н. мяккага, рыхлага рэчыва, а таксама пра што-н. скамечанае, скручанае.
К. зямлі.
К. цеста.
К. паперы.
Згарнуць посцілку ў к.
◊
Ком у горле; ком падкаціўся (падступіў) да горла — пра спазмы ў горле пры адчуванні моцнай крыўды, радасці і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ненае́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога цяжка накарміць; пражэрлівы; заўсёды галодны. Ненаедныя птушкі.
2. перан. Які не можа здаволіцца тым, што мае; прагны. Ненаедная натура. Ненаеднае горла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дубава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Цвёрды, грубы, нязграбны. Ліпкія, настылыя сырамяжныя гужы спавіваюць, давяць грудзі.. Нечыя рукі, мерзлыя, дубаватыя, ціснуць за горла... Пташнікаў. // Праставаты, недасканалы. Дубаваты загаловак. Дубаваты адказ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэменто́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і цэментавы (у 2 знач.). Багуцкаму хацелася ўзяць гэтага чалавечка за горла ці за плечы ды .. пляснуць яго аб цэментовую падлогу. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што і без дап.
1. Пры дапамозе мышцаў горла праштурхоўваць што-н. у стрававод.
Г. ежу.
2. перан. Паглынаць, убіраць у сябе.
Г. кнігі.
Г. слёзы.
Г. паветра.
Г. словы.
|| аднакр. глыну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. глыта́нне, -я, н.
|| прым. глыта́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гарлі́ца 1 ’расліна Berteroa L.’ (БРС, Кіс., рус. икотник). Паводле Трубачова (Эт. сл., 7, 203–204), з зыходнага прасл. *gъrdica (да *gъrdlo ’горла’).
Гарліца 2 ’ангіна’ (Сцяшк.). Паводле Трубачова (Эт. сл., 7, 203–204), да зыходнага прасл. *gъrdlica (< *gъrdlo ’горла’). Геаграфія слова (толькі ў Сцяшк.), аднак, схіляе да думкі, што гэта запазычанне з польск. Параўн. у Карловіча, II, 55: «gardlica (gorlica) ’gruczoły w gardle’».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
горля́нка
1. с.-х., обл. (тыква) гарля́нка, -кі ж.;
2. прост. (болезнь горла) гарля́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ора́тьI несов., разг. крыча́ць, раўці́, гарлапа́ніць;
ора́ть во всё го́рло крыча́ць (раўці́) на ўсё го́рла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трахе́я, ‑і, ж.
Спец.
1. Дыхальнае горла.
2. толькі мн. (трахе́і, ‑яў). У членістаногіх — дыхальныя трубкі, якія адкрываюцца на паверхні цела.
3. толькі мн. (трахе́і, ‑яў). Сасуды ў раслін.
[Грэч. trachéia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)