◎ Піцны, у вырабе піўны воз ’фуражныя драбіны’ (Гарб.). Са ст.-польск. ріспу < pica ’корм, фураж’ < прасл. *pilja > бел. піша (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вяро́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.
Выраб з кручаных або вітых у некалькі столак доўгіх пасмаў пянькі ці іншых матэрыялаў, які ўжыв. для звязвання і іншых патрэб.
Увязаць воз вяроўкай.
◊
Вяроўка плача па кім (разм.) — пра таго, хто заслугоўвае пакарання.
|| памянш. вяро́вачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. вяро́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узвярну́ць, -вярну́, -ве́рнеш, -ве́рне; -вярні́; -ве́рнуты; зак., што (разм.).
1. Ускапаць, узараць, узламаць паверхню чаго-н.
Свінні ўзвярнулі двор.
Вецер узвярнуў страху.
2. на каго-што. Падняўшы, наваліць, узваліць.
У. паклажу на воз, на плечы.
3. перан., на каго. Прыпісаць каму-н. чужую віну, незаслужана абвінаваціць.
Усю віну ўзвярнулі на стрэлачніка.
|| незак. узваро́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падску́бці, ‑скубу, ‑скубеш, ‑скубе; ‑скубём, ‑скубяце; пр. падскуб, ‑скубла; зак., што.
1. і чаго. Яаскубці дадаткова, яшчэ трохі.
2. Выскубваючы што‑н., падраўнаваць знізу. Падскубці воз з сенам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пся́рня, ‑і, ж.
1. Асобнае памяшканне для сабак; сабакарня.
2. зб. Сабакі, мноства сабак. Хутка на «Келмаў» сігнал адгукнуліся суседнія сабакі. І неўзабаве цэлая псярня акружыла воз. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панара́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Каркас, аснова калёс. Скрыпяць калёсы, панарад іх дрыжыць, ляскае. Каваль. Пуда лішняга не кладзі на воз, бо .. колы лезуць і лезуць у пясок, бы на той свет, а воз асядае, пакуль зусім не ляжа на зямлю панарадам. Сачанка.
2. Калёсы без драбін. [Мікіта] выцягнуў панарады, палажыў на іх дошкі і стаў навальваць гной. Колас. У дварэ .. стаяў новы панарад, на якім быў ужо паложаны плуг. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лаку́шы ’прыстасаванне для сушкі сена’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відавочна, з’яўляецца скарочаным варыянтам рус. волокуша, пск. ’невялікі воз сена’, вяц. ’капа сена’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змардава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., каго.
Разм. Змучыць, знясіліць. Нейкі незнаёмы дзядзька ўшчаміў воз з дрывамі між двух пнёў. Змучыўся сам, змардаваў каня, але не мог выцягнуць саней. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знату́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Разм. Надарвацца, падарвацца. — Той жа завідушчы, Ахрэм, у дровы ездзіў. Дык такі воз наваліў .., а конь гарачы, то знатужыўся. Вока стала кр[оўю] налівацца. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. абгроб, ‑грэбла; заг. абграбі; зак., што.
Грабучы, падраўноўваючы, зняць з паверхні лішняе (пра сена, салому і інш.). Абгрэбці стог. Абгрэбці воз з сенам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)