папрыбіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Прыбіць што‑н. у многіх месцах, прыбіць усё, многае. На сценах дамоў і на дашчатых платах.. [фашысты] папрыбівалі загад, надрукаваны адразу на чатырох мовах. Сачанка.
2. каго. Разм. Вельмі моцна збіць усіх, многіх. — Чаму ў таку [збіраецца моладзь]? — здзівіўся Мілоўскі. — Каб бацькі не ведалі. Там такія хлапцы прыйшлі, што калі б бацькі даведаліся, папрыбівалі б да смерці. Галавач.
3. безас. Прыгнаць сілай вады, ветру ўсё, многае. Папрыбівала лодкі да берага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крупча́к, ‑а, м.
Разм. Кабан, хворы на трыхінелёз. А падкаціўся [Адась] да Адэлінага бацькі тым, што добра знаўся па свіннях і ніколі, бывала, не купіць крупчака ці з другой якой хваробаю. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасві́стваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Час ад часу, паціху свістаць. Звычайна Папас прыходзіў першы і пасвістваў, чакаючы бацькі. Колас. На чорным спічастым дамку, што вісеў на старым клёне, пасвістваў шпак. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хваста́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад хвастаць.
2. у знач. прым. Якога хвасталі, секлі. Сын бітага, хвастанага бацькі, .. ён [Буланцоў] прагнуў кар’еры як адзінага сродку пазбавіцца ад навакольных жахаў. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Прэ́дак, прэдок, прэдко ’продак, пачынальнік роду’ (ТС), продкі ’продкі’ (Ян.), ’продкі, бацькі, дзяды і прадзеды’ (Бяльк.), арэшкі ’продкі’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Рус. предок, предки ’тс’, укр. предок ’продак’. Запазычанне з ц.-слав., звязанае з прѣд- (Цыхун, Зб. памяці Талстога, 419), гл. перад, а таксама Фасмер, 3, 357. Параўн. продак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змо́віцца, змоўлюся, змовішся, змовіцца; зак.
Дагаварыцца, дамовіцца адносна якіх‑н. дзеянняў. Ліпачка не магла ўтаіць ад бацькі, што яны змовіліся ў школе кожны дзень па чарзе насіць на Арцюхову магілу кветкі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налюбава́цца, ‑буюся, ‑буешся, ‑буецца; зак.
Уволю, доўга палюбавацца. Налюбавацца прыгажосцю. Налюбавацца карцінай. / (з адмоўем і дзеясл. магчы). Бацькі налюбавацца не маглі на сваю дачку, адзіная гэтая радасць была іх і гордасць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падле́сны, ‑ая, ‑ае.
Які прымыкае да лесу, мяжуе з лесам. Прыйшоўшы да бацькі з падлеснай даліны, Расці прыняліся І клён і рабіна. Броўка. За першай градой падлесных зараснікаў пайшоў лес чысты. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыцішэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які прыцішэў; прыціхлы. З гары спускаліся і ехалі па прыцішэлых местачковых вуліцах ужо ў цемры. Мележ. Бацькі, як вучні ў прыцішэлым класе, Што ў перапынку штосьці натварылі. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
благе́нькі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Памянш.-зніж. да благі (у 1, 4 знач.). У бацькі была добрая паляўнічая стрэльба, а ў дзядзькі Антося зусім благенькая. Лужанін. Пасля хваробы Ніна яшчэ ўсё бледная, благенькая. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)