метады́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяліст па методыцы выкладання якога-н. прадмета.
2. Асоба, якая складае расклад заняткаў, экзаменаў, сочыць за выкананнем вучэбнай нагрузкі, вядзе дакументацыю ў вышэйшай навучальнай установе.
|| ж. метады́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. метады́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мох, РДМ мо́ху і імху́, Т мо́хам і імхо́м, мн. імхі́, імхо́ў, м.
Споравая расліна без каранёў і кветак, якая сцелецца або расце прама ў вільготных мясцінах, на дрэвах, камянях.
|| прым. мо́хавы, -ая, -ае, махавы́, -а́я, -о́е, імхо́вы, -ая, -ае і імша́ны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
му́фта, -ы, ДМ -фце, мн. -ы, муфт і -аў, ж.
1. Прыналежнасць жаночай вопраткі: род адкрытага з двух бакоў цёплага мяшочка з футра для сагравання рук.
2. Прыстасаванне для злучэння цыліндрычных частак машын, механізмаў, стальных канатаў (спец.).
М. счаплення.
|| прым. му́фтавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наба́т, -а і -у, М -ба́це, м.
1. -у. Сігнал трывогі з выпадку якога-н. бедства, які падаецца пры дапамозе звона.
2. -а. Вялікі вайсковы барабан у Старажытнай Русі.
◊
Біць у набат — выклікаць трывогу, звяртаць увагу грамадства на што-н.
|| прым. наба́тны, -ая, -ае.
Н. звон.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інсцэні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.
1. Прыстасаваць (прыстасоўваць) для пастаноўкі на сцэне тэатра або ў кіно.
І. раман.
2. перан. Прытворна зрабіць (рабіць) што-н.
І. непрытомнасць.
|| наз. інсцэніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.
|| прым. інсцэніро́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каардынава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).
Узгадніць (узгадняць), устанавіць (устанаўліваць) мэтазгодныя суадносіны паміж якімі-н. дзеяннямі, з’явамі.
К. дзейнасць устаноў.
|| зак. таксама скаардынава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны.
|| наз. каардынава́нне, -я, н. і каардына́цыя, -і, ж.
|| прым. каардынацы́йны, -ая, -ае.
К. цэнтр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каардына́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.
1. Адна з велічынь, якая вызначае месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы (спец.).
Геаграфічныя каардынаты.
2. перан., мн. Звесткі пра месцазнаходжанне або месцапражыванне каго-н. (разм.).
Напішы мне свае к.
|| прым. каардына́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кампенса́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Аплата, узнагарода за якую-н. работу; пакрыццё выдаткаў.
Грашовая к.
2. Ураўнаважанне, выраўноўванне ў арганізме парушаных функцый (спец.).
К. пароку сэрца.
|| прым. кампенсацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.) і кампенсато́рны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Кампенсацыйныя выплаты.
Кампенсаторныя здольнасці арганізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
камплектава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.
Дапаўняць да камплекта, складаць камплект чаго-н.
К. бібліятэку.
|| зак. скамплектава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны і укамплектава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. камплектава́нне, -я, н. і камплекто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж.
|| прым. камплекто́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канве́ер, -а, мн. -ы, -аў, м.
Прыстасаванне для бесперапыннага перамяшчэння вырабаў пры іх апрацоўцы ад аднаго рабочага да другога або для транспарціроўкі грузаў.
◊
Па канвееры — ад аднаго да другога перадаваць і пад.
Паставіць на канвеер што — наладзіць бесперабойную вытворчасць чаго-н.
|| прым. канве́ерны, -ая, -ае.
Канвеерная лента.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)