Verbum

запыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго (што). Звярнуцца да каго-н. з пытаннем з мэтай даведацца, высветліць што-н.

Запытай, калі ён вернецца дадому.

2. што або чаго. Звярнуцца з якой-н. просьбай, папрасіць аб чым-н.

З. дазволу.

3. каго-што аб чым, пра што. Зрабіць запыт (у 1 знач.) куды-н., запатрабаваць што-н. у каго-н.

З. меркаванне рэдакцыі.

|| незак. запы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

зарва́цца, -рву́ся, -рве́шся, -рве́цца; -рвёмся, -рвяце́ся, -рву́цца; -рві́ся; зак. (разм.).

1. Вырвацца, зайсці далёка наперад у час атакі, наступлення.

2. перан. Не разлічыўшы сваіх сіл, магчымасцей, правоў, занадта далёка зайсці ў чым-н.

З. ў сваіх патрабаваннях.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абарвацца ўнутры чаго-н. (пра нітку).

Нітка зарвалася ў клубку.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптоўна спыніцца, абарвацца.

Голас зарваўся.

|| незак. зарыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ззя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. Вылучаць ззянне.

Ззяюць зоркі.

На грудзях ветэрана ззяюць узнагароды.

2. перан., чым і ад чаго. Блішчаць, выражаючы якія-н. пачуцці (пра вочы), або свяціцца радасцю, шчасцем і пад. (пра чалавека).

Вочы ззяюць ад шчасця.

Твары людзей ззялі радасцю.

3. Тое, што і зеўраць.

У адной са сцен ззяла вялікая прабоіна.

|| наз. ззя́нне, -я, н. (да 1 знач. і пра вочы, твар, да 2 знач.).

зня́цца, зніму́ся, зні́мешся, зні́мецца; зня́ўся, зняла́ся, -ло́ся; знімі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца, адмацавацца ад чаго-н.

Века лёгка знялося з дзежкі.

2. Крануцца з месца, адправіцца ў дарогу.

З. з якара.

Воінская часць знялася.

3. Сфатаграфавацца, а таксама сыграць ролю ў кінафільме.

З. на фоне мора.

З. ў кінафільме.

◊

Зняцца з уліку — перастаць быць на ўліку дзе-н.

|| незак. зніма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

абкало́ць², -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы; зак., каго-што.

1. Пакалоць чым-н. вострым вакол чаго-н. або па ўсёй паверхні; параніць уколамі каго-, што-н.

А. рукі калючкамі руж.

2. Зрабіць ін’екцыю або некалькі ін’екцый лекавых сродкаў вакол якога-н. хворага месца (раны, зуба і пад.).

А. зуб абязбольвальнікам (разм.).

3. Уздзейнічаць на вышэйшую нервовую дзейнасць, зрабіўшы ін’екцыю псіхатропных рэчываў (разм.).

|| незак. абко́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абко́лванне, -я, н.

абрасці́, -сту́, -сце́ш, -сце́; -сцём, -сцяце́, -сту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; зак., чым.

1. Зарасці, пакрыцца якой-н. расліннасцю, валасамі, слоем чаго-н.

А. мохам (таксама перан.: апусціцца, адзічэць; разм.). А. барадой.

А. тлушчам.

А. граззю (перан.: стаць неахайным, брудным; разм.).

2. перан. Набыць многа ўсяго, стварыць што-н. вакол сябе, каля сябе (разм.).

А. гаспадаркай.

Вуліца абрасла новымі дамамі.

|| незак. абраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абраста́нне, -я, н.

прабі́ць, -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́; -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -біў, -біла; -бі; -біты; зак.

1. гл. біць.

2. што. Ударамі або іншым спосабам зрабіць адтуліну, праход у чым-н.

П. адтуліну ў сцяне.

П. сабе дарогу (перан.: дасягнуць поспеху).

3. што. З цяжкасцю дабіцца ажыццяўлення чаго-н.

П. праект будаўніцтва Дома культуры.

|| незак. прабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).

|| наз. прабіва́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).

прапалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак.

1. Прадзіравіць агнём, чым-н. едкім.

П. дзірку ў шынялі. П. кіслатой.

2. і ў чым. Добра напаліць, выпаліць для абагравання.

П. печ або ў печы.

3. Правесці які-н. час, займаючыся паленнем чаго-н. ці ў чым-н. або даць гарэць чаму-н. на працягу якога-н. часу.

П. святло дараніцы.

|| незак. прапа́льваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).

про́пуск, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. гл. прапусціць.

2. -а. Дакумент на права ўваходу, уезду куды-н.

Паказаць п.

Уваход па пропусках.

3. -а. Тое, што і пароль (спец.).

4. -у. Няяўка на сходы, заняткі і пад.

Наведваць лекцыі без пропускаў.

5. -у. Не запоўненае, не занятае чым-н. месца (напр., у тэксце чаго-н.).

У канспекце многа пропускаў.

|| прым. прапускны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

прывалі́ць¹, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак.

1. каго-што. Прыперці, прыхіліць да чаго-н. або прыціснуць зверху чым-н.

П. камень да сцяны.

2. Прыстаць да берага, да прыстані (спец.).

Параход прываліў да прыстані.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. З’явіцца, прыйсці (разм.).

Шчасце прываліла ў хату.

Прываліла многа народу. незак. прыва́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыва́льванне, -я, н. (да 1 знач.) і прыва́л, -у, м. (да 2 знач.).