Verbum

халадзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; незак.

1. што. Рабіць халодным, ахалоджваць, астуджваць.

Раса халодзіць ногі.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каго-што і без дап. Выклікаць адчуванне холаду.

Вецер дзьмуў у спіну і прыемна халадзіў.

Страх халадзіў кроў у жылах (перан.).

хі́трасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. гл. хітры.

2. Учынкі, паводзіны, разлічаныя на ўвядзенне каго-н. у зман.

Разгадаць чыю-н. х.

3. Спрытнасць, выкрутлівасць.

Не ўменнем, дык хітрасцю.

4. Аб чым-н., што зроблена мудрагеліста, складана, з загадкай.

Замок з хітрасцю.

хо́ванка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Месца, дзе можна знайсці прытулак, схавацца ад каго-, чаго-н.

2. Скрытае, патайное месца для захоўвання чаго-н.

3. толькі мн. Дзіцячая гульня, у якой адзін шукае астатніх удзельнікаў гульні, якія схаваліся.

це́шыць, -шу, -шыш, -шыць; незак. каго-што

1. Выклікаць радасць, задавальненне, весяліць.

Атрыманы ўраджай цешыў хлебароба.

Усё, што здарылася, яго не цешыла, а засмучала.

2. Забаўляць.

Ц. дзіця цацкамі.

3. Суцяшаць, абнадзейваць.

Ц. сябе надзеяй на лепшае.

|| зак. паце́шыць, -шу, -шыш, -шыць.

папрапуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Прапусціць усіх, многіх або ўсё, многае, даць прайсці, праехаць усім, многім.

П. пешаходаў.

2. што. Прасунуць, працягнуць праз што-н. усё, многае.

П. правады праз адтуліны.

3. што. Зрабіць многа пропускаў.

П. радкі верша.

папулярызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што (кніжн.).

1. Зрабіць (рабіць) зразумелым, даступным, папулярным (у 1 знач.).

П. навуковыя веды.

2. Зрабіць (рабіць) шырока вядомым, папулярным (у 2 знач.); распаўсюдзіць (распаўсюджваць).

П. новы метад.

|| наз. папулярыза́цыя, -і, ж.

паралізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Давесці (даводзіць) да стану паралічу.

У яго паралізавала руку.

2. перан. Пазбавіць (пазбаўляць) здольнасці або магчымасці дзейнічаць.

Страх паралізаваў сілы.

Разбурэнні паралізавалі дзейнасць чыгункі.

па́свіць, -су́, -се́ш, -се́; -сём, -сяце́, -су́ць і -су́, -свіш, -свіць; -свім, -свіце, -свяць; -сві́ў, -ві́ла; -сі́; незак., каго-што.

Наглядаць за кім-, чым-н. (жывёлай, птушкай) у час выгану на падножны корм.

П. коней.

П. статак.

П. гусей.

|| наз. пасьба́, -ы́, ж.

пасвяці́ць², -вячу́, -ве́ціш, -ве́ціць; -вячо́ны; зак.

1. гл. свяціць².

2. каго (што) у што. Пазнаёміць з чым-н. патаемным, не ўсім вядомым.

П. сяброўку ў сваю тайну.

|| незак. пасвяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

|| наз. пасвячэ́нне, -я, н. (да 2 знач.).

пацярпе́ць, -цярплю́, -цярпі́ш, -цярпі́ць; -цярпі́м, -церпіце́, -цярпя́ць; -цярпі́; зак.

1. гл. цярпець.

2. Цярпліва перанесці што-н. на працягу якога-н. часу.

Хацелася есці, але прыйшлося п.

3. каго-што і чаго з адмоўем. Дапусціць, змірыцца з кім-, чым-н.

Не п. несправядлівасці.