Дэкламава́ць ’дэкламаваць’ (БРС). Рус. деклами́ровать, укр. декламува́ти. Першакрыніцай з’яўляецца лац. declamāre; у рус. мове запазычанне з ням. deklamieren (< лац.). Бел. і ўкр., відаць, з польск. deklamować (< лац.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жу́парыць, жупорыты ’есці марудна, многа’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. калін., іван., уладз. жу́парить, жупорить ’тс’. Бел., рус., відаць, адлюстроўваюць кантамінацыю жава́ць і жу́піць. Параўн. яшчэ жабанець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Каваро́т, каваротак ’калаўрот’ (Хрэст. па бел. дыял.), кавародак ’тс’ (гродз., З нар. сл.), каваротка ’тс’ (Нар. словатв., Шатал.). Утворана ў выніку працэсу таўталогіі з калаварот, калаваротак (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Капя́к1 ’насып зямлі’ (Нас. Доп.), параўн. бел. капец (гл.) з іншым фармантам, да капаць (гл.).

Капя́к2 ’невялікі стажок сена’ (З нар. сл.). Да капа́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ке́пек ’сіняк звычайны, Echium Vulgare L.’ (Кіс.). Магчыма, балтыйскага паходжання. Параўн. сінонім печаніца і літ. kepti ’пячы’. Словам-крыніцай было б *kepekas, а бел. печаніца яго калькай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Крухма́л ’белы парашок, які атрымліваецца з некаторых раслін’ (ТСБМ, Касп., Шат.). Запазычанне праз польск. krochmal з ням. Kraftmehl (Слаўскі, 3, 144). Бел. крухмал пад уплывам крух (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ку́хня ’памяшканне з печчу для гатавання ежы’ (ТСБМ, Хар., Сцяшк., Яруш., Шушк.). Ст.-бел. кухня ’тс’ (з 1498 г.). Запазычанне з польск. kuchnia ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лане́шча, на ланешны (насіць) ’на руках’ (рэчыц., Нар. сл.). Бел. рэгіяналізм, утвораны пры дапамозе суф. ‑(і)шна ад лоні (мн.), лоня ’лона’ (гл.). Адносна націску параўн. лано.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ла́ставічы ’вяснушкі, рабацінне’ (Касп.). Бел. рэгіяналізм, відавочна, даволі архаічны, утвораны пры дапамозе суф. -tiʼь. Да ластаўка (гл.). Іншыя словы з суф. ‑іч гл. Сцяцко, Афікс. наз., 158.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мака́нне ’гарачыя жытнія пампушкі, аблітыя тварагом са смятанай, ці малаком’ (Растарг.). Да макаць (гл.). Словапрымыкае да ўсх.-бел. арэалу. Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 55–56).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)