ка́ліва, -а, мн. -ы, -ліў і -ліваў, н.
1. Асобна ўзятая расліна, сцябліна, саломіна і пад.
К. пшаніцы.
2. перан. Пра самую малую колькасць чаго-н. (разм.).
К. надзеі.
3. у знач. прысл. Крыху (разм.).
◊
Да апошняга каліва (разм.) — усё, цалкам.
Ні каліва (разм.) — ніколькі, ані.
|| памянш.-ласк. ка́ліўца, -а, мн. -ы, -аў, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пшэ-пшэ — выгукі, якімі падзываюць кароў (ТС), авечак (ДАБМ, камент., 896), пшэйка ’падзыўное слова для кароў; ласк. кароўка’ (ТС, Маш.; жытк., ельск., петрык., Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з падзыўнымі словамі для парасят і авечак, параўн. чэш. pušim, якое Махэк₂ (501) параўноўвае з рум. pus — падзыўное слова для кароў, або paš‑paš, pašu‑pašu (там жа, 67). Гл. таксама кус‑кус, псе‑псе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
була́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. ласк. Кабыла буланай масці. Асядлаўшы буланку, [брыгадзір] паставіў у стрэмя нагу, спрытным рыўком узняўся і лёгка сеў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́начка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Нар.-паэт. Памянш.-ласк. да заранка 1. Ты не згаснеш, ясная зараначка, Ты яшчэ асвеціш родны край. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́мечка, ‑а; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да семя (у 1 знач.).
2. Семя ў плодзе некаторых раслін: яблыні, грушы і інш.; зярнятка. Семечка грушы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўсту́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Памянш.-ласк. да таўстуха 1. — Вось я з парашутам, — паказала Ганна Аляксееўна па круглатварую сур’ёзную таўстушку. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хле́ўчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да хлеў. І тут жа ў хлеўчыку часовым, У наспех скіданым з сучча, Стаяць авечка, конь, карова, Жуюць салому па начах. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́ранькі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Ласк. і пагард. да шэры. Нярэдка .. [аўсянку] можна нават з вераб’ём зблытаць: такая ж шэранькая. Ігнаценка. [Кох] .. выбавіўся з гэтага шэранькага і нецікавага жыцця. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галу́бчык м.
1. уменьш.-ласк., см. галубо́к 1;
2. разг. (ласковое обращение) голу́бчик
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каташо́к, -шка́ м., уменьш.-ласк.
1. (вербы, берёзы) серёжка ж.;
2. (подорожника) колосо́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)