перанасі́ць, -нашу́, -но́сіш, -но́сіць; -но́шаны; зак.
1. каго-што і чаго. Перанесці, аднесці куды-н. за некалькі прыёмаў.
П. цэглу пад павець.
Колькі ён грыбоў за лета і восень перанасіў.
2. што. Знасіць вялікую колькасць чаго-н. (адзення, абутку).
3. каго (што). Пра цяжарных: пранасіць дзіця больш за належны тэрмін.
|| незак. перано́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́ліва, -а, мн. -ы, -ліў і -ліваў, н.
1. Асобна ўзятая расліна, сцябліна, саломіна і пад.
К. пшаніцы.
2. перан. Пра самую малую колькасць чаго-н. (разм.).
К. надзеі.
3. у знач. прысл. Крыху (разм.).
◊
Да апошняга каліва (разм.) — усё, цалкам.
Ні каліва (разм.) — ніколькі, ані.
|| памянш.-ласк. ка́ліўца, -а, мн. -ы, -аў, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
назграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Згрэбці нейкую (часцей вялікую) колькасць чаго‑н. Назграбаць снегу. □ Сена было зверху сухое.. Мы назграбалі сушэйшага, натапталі поўную лодку, прывезлі, амаль што набілі ім нашы палаткі. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нако́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. чаго. Корпаючы, здабыць нейкую колькасць чаго‑н. Накорпаць дробненькіх грыбоў. Накорпаць карэння.
2. перан.; што і без дап. Зневаж. Дрэнна, нядбайна што‑н. зрабіць. Накорпаць запіску.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накукава́ць, ‑кукую, ‑кукуеш, ‑кукуе; зак., што і чаго.
Разм. У народных павер’ях — прадказаць колькасць гадоў жыцця (пра кукаванне зязюлі). [Цыганка:] — Ты будзеш доўга жыць. Нават калі табе мала зязюля накукуе, — не давай веры... Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак., чаго.
Месячы, прыгатаваць нейкую колькасць чаго‑н. Толькі ўпраўляйся наварыць свінням, каровам, авечкам, нарэзаць, намясіць, занесці ўсім, накарміць такую пражору. Мележ. Сам [бацька Віці] злез, намясіў гліны, занёс наверх. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недада́ць, ‑дадам, ‑дадасі, ‑дадасць; ‑дададзім, ‑дадасце, ‑дададуць; зак., што і чаго.
Даць, выдаць менш, чым належыць. Недадаць пяць рублёў. // Вырабіць, выпусціць на якую‑н. колькасць менш, чым было запланавана. Цэх недадаў сто матораў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераляпі́ць, ‑ляплю, ‑лепіш, ‑лепіць; зак., што.
1. Наляпіць, наклеіць на другое месца або іначай. Пераляпіць аб’яву. Пераляпіць марку.
2. Зляпіць нанава, іначай.
3. Стварыць лепкай вялікую колькасць чаго‑н. Ён нямала пераляпіў бюстаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смяро́тнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць смяротнага (у 2 знач.).
2. Колькасць выпадкаў смерці за які‑н. перыяд часу сярод пэўнай сукупнасці людзей (насельніцтва краіны, горада і пад.). Дзіцячая смяротнасць. Смяротнасць ад няшчасных выпадкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тры́ста, трохсот, тромстам, трымастамі, (аб) трохстах, ліч. кольк.
Лік і лічба 300. Трыста дзеліцца на пяць. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 300. Трыста чалавек. □ — Трыста вёрст прайсці? За суткі? — Проста здзіўлен быў салдат. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)