Тушэ́ ‘ўдар па клавішах пры ігры на фартэпіяна’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ‘удар, укол у фехтаванні’, ‘прыём у барацьбе (палажыць на лапаткі)’ (ТСБМ). Праз рускую мову з франц. touche ‘дотык’, touché ‘закрануты, які атрымаў удар’, якое з toucher ‘дакранацца, чапаць’ (ЕСУМ, 5, 689; Арол, 4, 123). Сюды ж тушы́раваць ‘класці саперніка на лапаткі (у барацьбе)’, ‘падбадзёрваць лёгкімі ўдарамі дрэсіраваную жывёліну (у цырку)’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гром / удар: пярун; грымоты (мн., разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
дупле́т, ‑а, М ‑леце, м.
1. У більярднай гульні — удар шаром у другі шар, які, ударыўшыся аб борт і адскочыўшы ад яго, трапляе ў лузу.
2. Тое, што і дублет (у 2 знач.). Анісім доўга і пільна цэліўся і стрэліў дуплетам. Сачанка.
[Фр. doublet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загрыме́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
1. Пачаць грымець. // Грымнуць, прагрымець. На станцыі загрымеў стрэл. Шамякін. — Дзе арыштант? — загрымеў легіянер, пераступіўшы парог Мартынавай хаты. Колас.
2. Разм. З грукатам упасці, зваліцца. Удар прыйшоўся крыху занізка, і ўсё ж Віктар загрымеў уніз па прыступках. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каршэ́нь, ‑шня, м.
Разм.
1. Карак. Назаўтра летуна з машынай адшукалі і, даўшы ў каршэнь, прагналі. Корбан. // Частка адзення, якая прылягае да карка. [Паліцэйскі] ужо сілком цягнуў хлопца, схапіўшы яго за каршэнь. Лынькоў.
2. Удар, кухталь. Надаваць каршнёў.
•••
Гнаць у каршэнь гл. гнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самарда́к, ‑а, м.
Разм.
1. Груб. Удар па твары. Даць самардака.
2. Хвароба ў роце, пры якой баляць сківіцы. Самардак у роце — есці нельга.
3. Пануры, упарты, маўклівы чалавек. Глядзіць спадылба, як той самардак.
4. Упартасць, маўклівасць. Трэба самардака выгнаць з яго.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыпле́т, ‑а, М ‑плоце, м.
1. Назва розных сістэм, устройстваў і пад., якія характарызуюцца наяўнасцю трох частак.
2. Трэці экземпляр якой‑н. рэчы (звычайна рэдкай).
3. У більярдзе — удар, пры якім шар трапляе ў цэль, адскочыўшы спачатку ад аднаго, потым ад другога борта.
[Ад фр. tripler — утройваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адбо́й 1 (БРС) < рус. отбой. Новае запазычанне.
Адбо́й 2 ’частка саней’ (Масл.) да біць (гл.).
Адбо́й 3 ’удар у адказ’ (Шат.). Гл. біць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пары́раваць ’адбіць (адбіваць) удар; першапачаткова — у фехтаванні’ (ТСБМ). З рус. пари́ровать ’тс’ < ням. parieren ’тс’ ад лац. parāre ’рыхтаваць’ (параўн. Фасмер, 3, 207).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пощёчина ж.
1. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.;
дать пощёчину даць апляву́ху (по́ўху);
2. перен. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.; (удар) уда́р, -ру м.; (оскорбление) знява́га, -гі ж.;
нра́вственная пощёчина мара́льная апляву́ха (мара́льны ўдар).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)