дзённік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Запісы аб бягучых справах, падзеях, у якіх удзельнічаў ці быў іх сведкам сам аўтар.
Д. экспедыцыі.
2. Кніга або сшытак з такімі запісамі.
3. Спецыяльны сшытак для запісу зададзеных урокаў і адзнак аб паспяховасці і паводзінах вучняў.
|| прым. дзённікавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фа́ра, ‑ы, ж.
Спецыяльны ліхтар з рэфлектарам на аўтамабілі, трактары і пад. для асвятлення шляху. Жаўтавата-белы сноп святла ад фары разразаў лёгкую шэрань ліпеньскай ночы, выхопліваў з яе прысады. Асіпенка.
[Фр. phare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бахі́лы, ‑лаў; адз. бахіла, ‑ы, ж.
1. Самаробныя глыбокія гумавыя галёшы на валёнкі. Дзядзька Сымон у акулярах сядзеў на нізенькім услончыку пасярэдзіне пакоя і клеіў бахілы. Карпаў.
2. Спецыяльны від скураной адзежы для рыбалавецкіх і лесасплаўных промыслаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэрпеля́цыя, ‑і, ж.
Спецыяльны запыт дэпутата (дэпутатаў) парламента ўраду або міністру, па якім пасля спрэчак прымаецца рашэнне. Беларуская сялянска-работніцкая грамада падала ў польскі сейм інтэрпеляцыю пра катаванні і пабоі трох арыштаваных дэфензівай сялян у Саколцы. Дубоўка.
[Ад лац. interpellatio — перапыненне прамовы; скарга перад судом.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адмысло́вы ’асобы, спецыяльны’ (КЭС, БРС, Бір. дыс., Др.-Падб.), адумысловец ’спецыяліст’ (Гарэц., Др.-Падб.), адумыслоўнасць ’спецыяльнасць’ (Гарэц.), адумысля ’спецыяльна’ (Др.-Падб.), адмыслова ’добра, прыгожа; асобна’ (Бір. дыс.) да мысль. Параўн. польск. umysłowy, umysłowiec. Беларускае слова ўзнікла як культурнае новаўтварэнне ў 20‑я гады XX ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бала́ст, -у, М -сце, м.
1. Спецыяльны груз, які забяспечвае ўстойлівасць і асадку карабля, а таксама груз для рэгулявання вышыні палёту аэрастата.
2. перан. Што-н. лішняе, непатрэбнае, што не прыносіць ніякай карысці.
3. Шчэбень або пясок, якім засыпаюць чыгуначнае палатно і на які ўкладваюць шпалы (спец.).
Сухі б.
Платформы з баластам.
|| прым. бала́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
флюга́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Рухомая частка флюгера (у 1 знач.).
2. Флажок або іншы спецыяльны знак на шлюпцы, парусах, буйках і пад., які ўказвае на прыналежнасць да пэўнага судна.
3. Рухомая жалезная надстаўная труба, якая ўстанаўліваецца над дымавой або выцяжной трубой і аблягчае выхад дыму ў ветранае надвор’е.
|| прым. флюга́рачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
банда́ж, ‑а, м.
Спец.
1. Спецыяльны пругкі пояс для падтрымання сценак жывата або іншых частак цела ў пэўным становішчы.
2. Металічны вобад, які надзяваецца на часткі машын, на колы паравозаў, каб забяспечыць іх устойлівасць і засцерагчы ад зносу.
[Фр. bandage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апара́т, -а і -у, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. -а. Спецыяльны прыбор, механічнае прыстасаванне.
Тэлефонны а.
Касмічны а.
2. -у. Сукупнасць органаў, якія выконваюць якую-н. асобную функцыю ў арганізме (спец.).
Стрававальны а.
3. -у. Сукупнасць дзяржаўных устаноў, а таксама супрацоўнікаў, якія абслугоўваюць пэўную галіну кіраўніцтва, гаспадаркі.
Дзяржаўны а.
Працаздольны а.
|| прым. апара́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
калёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
Спец.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. каляваць.
2. Спецыяльны рубанак для выстругвання дошак і планак з фігурнымі краямі (багетаў, карнізаў і інш.).
3. У сталярнай справе — фігурны профіль дошкі або бруска, які атрымліваецца струганнем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)