ма́тка ж.

1. мать, ма́ма;

2. (самка у животных, насекомых) ма́тка;

3. анат. ма́тка;

4. мор. ма́тка;

◊ пра́ўду-~ку ў во́чы рэ́заць — пра́вду-ма́тку в лицо́ ре́зать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

забива́ть несов.

1. в разн. знач. забіва́ць; (вгонять во что-л. твёрдое — ещё) уганя́ць; см. заби́ть;

2. (резать на мясо) рэ́заць; забіва́ць; (свиней — ещё) кало́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Мушы́на, мушы́нка ’асобная чарка гарэлкі’ (Нікіф., Посл., 2). Да му́ха (гл.). Узнікла з фразеалагізмаў: быць пад мухай, рэзаць (біць, давіць) муху.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разні́к ’хто забівае жывёлу’ (шальч., Сл. ПЗБ), ’мяснік’ (Яруш.), укр. різни́к ’разнік’, ’прадавец мяса’, в.-луж. rěznik ’мяснік’. Ад рэ́заць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разразні́ць (разразьні́ць) ’раздзяліць што-небудзь на часткі’, ’прымусова разлучыць некалькі асоб’ (Янк. 1). Ад ро́зніца 2 (гл.), магчыма, пад уплывам рэ́заць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́жыца ’асака’ (хойн.). Ад ры́жы (гл.) па колеры расліны або ад рэз́аць (гл.), параўн. рэская трава ’асака’. Параўн. таксама рэ́знік 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падры́заваць ’падабраць венікам збожжа (знізу ўверх)’ (Сцяшк. Сл.), пудрызовува́ты ’падграбаць лапатай’ (Выг. дыс.). Да рэзаць; у гэтай форме, відаць, украінізм, параўн. підрізува́ти.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́знуць ’разануць; стукнуць, ляснуць’ (ТСБМ, ТС), рэ́знуцца ’моцна стукнуцца’ (ТСБМ, Мат. Гом.; ганц., Сл. ПЗБ; Шат.). Славац. reznuť ’ударыць’. Ад рэзаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скрадзі́, скрядзі́ ‘кавалак мяса жывёліны, якое сапсавалі пры забоі’ (воран., LKK, 16, 189). З літ. skerdžiaĩ ‘тс’ < sker̃sti ‘рэзаць, заколваць’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 72).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

борозди́ть несов. баразні́ць, баранава́ць; (пересекать) перасяка́ць; (изрезывать) зрэ́зваць, рэ́заць, баразні́ць;

кана́вы бороздя́т по́ле кана́вы перасяка́юць (зрэ́зваюць) по́ле;

морщи́ны борозди́ли его́ лоб маршчы́ны зрэ́звалі (баразні́лі) яго́ лоб;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)