балаўні́к, ‑а, м.

Разм. Дураслівец, свавольнік. [Нупрэй:] — Ніводзін з нашых малых не зробіць шкоды, дарма што некаторыя з іх балаўнікі. Кулакоўскі. А жарэбчык у вас важнецкі, — пахваліў .. [Андрэй] каня. — Малады, відаць, балаўнік. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эпітэ́лій, ‑я, м.

Спец.

1. Тканка чалавека і жывёл, якая пакрывае паверхню цела, высцілае сценкі поласцей і ўнутраных полых органаў.

2. Покрыва з танкасценных клетак, якое высцілае некаторыя ўнутраныя поласці раслін.

[Ад грэч. épi — на, над, пры і thēlē — сасок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабе́л, ‑у, м.

1. Незапоўненае месца ў тэксце, пропуск; прагал паміж літарамі, знакамі, радкамі і пад. у тэксце.

2. Недахоп, недагляд. [Зёлкін:] Нашы меркаванні апраўдаліся Вашай выдатнай працай. Ёсць, праўда, некаторыя прабелы. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

турба́н, ‑а, м.

Галаўны ўбор у народаў Азіі і Паўночнай Афрыкі ў выглядзе палотнішча лёгкай тканіны, абматанай вакол галавы. Некаторыя былі пераапрануты ў артыстаў — быў поп, турак у высокім белым турбане. Хомчанка.

[Фр. turban з перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яфеты́ды, ‑аў; адз. яфетыд, ‑а, М ‑дзе, м.

Група народаў часткі Каўказа, Пярэдняй Азіі, Міжземнамор’я, Пірынеяў, да якіх адносяцца некаторыя старажытныя плямёны, а таксама сучасныя народы: абхазцы, баскі, грузіны, чаркесы і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бар’е́р. Рус. барье́р, укр. барʼє́р. Запазычанне з франц. barrière ’тс’. Фасмер, 1, 129. Некаторыя ўдакладненні гл. Шанскі, 1, Б, 50–51.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пазало́та, ‑ы, ДМ ‑лоце, ж.

1. Слой золата або залацістай фарбы, якой пакрываюць паверхню чаго‑н. На плітах і на помніках надпісы. Некаторыя зараслі мохам, а некаторыя яшчэ блішчаць пазалотай. Галавач. // перан. Жоўтая, залацістая афарбоўка дрэў, кустоў увосень. Міма вокнаў вагона мільгаюць пералескі, злёгку кранутыя пазалотай восені. Шахавец.

2. Залацісты водсвет ад сонца, агню і г. д. Зайшло сонца, паклала пазалоту на неба, развесіла ружовыя ніткі ў паветры. Кудравец. Апошнія прамяні аблілі пазалотай верхавіны таполяў. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аналагі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Заснаваны на аналогіі. Аналагічны метад.

2. Які з’яўляецца аналогіяй; падобны да чаго‑н. Аналагічны выпадак. □ [Сідарук] успомніў, што ў апошнія дні атрымалі аналагічныя лісты і яшчэ некаторыя з таварышаў. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэзерці́р, ‑а, м.

Той, хто зрабіў дэзерцірства. Некаторыя пачалі прыбягаць дамоў, кідаючы зброю, дэзерцірамі зрабіліся. Нікановіч. Кох напаў на камандзіра жандараў, лейтэнанта Шрайда: — Вы ўцяклі з баявога паста, вы заслужылі шыбеніцу, дэзерцір. Лынькоў.

[Фр. déserteur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пы́рнік, ‑у, м.

Род шматгадовых травяністых раслін сямейства злакавых, некаторыя віды якіх з’яўляюцца вельмі шкодным пустазеллем, а іншыя вырошчваюцца на корм жывёле. [Маша], як і ўсе, палола лён, які зарастаў свірэпкай і пырнікам. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)