зба́лавацца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; зак.
1. Распесціцца, разбалавацца. Збалавацца ў раскошы. Збалавацца ад гультайства.
2. Стаць надта свавольным, гарэзлівым (пра дзіця).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; насо́х, -хла; зак.
1. Засыхаючы, прыстаць, прыліпнуць да чаго-н.
Насохла гразь на колах.
2. Засохнуць у вялікай колькасці (разм.).
Насохла дрэў у лесе.
3. Стаць надта сухім.
Трава насохла за дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перагрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак.
1. Нагрэцца надта моцна.
Матор перагрэўся.
2. Знаходзячыся доўга пад сонечнымі прамянямі, у лазні і пад., нанесці гэтым сабе шкоду.
П. на сонцы.
|| незак. пераграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. пераграва́нне, -я, н. і перагрэ́ў, -рэ́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Не са́ма то (ni sáma to) ’не надта добра’ (Варл.). Да са́мы (гл.) у градацыйным значэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даражы́цца, ‑ражуся, ‑ражышся, ‑ражыцца; незак.
Абл. Запрашваць надта дорага пры продажы чаго‑н. або наймаючыся на работу. Таргаваліся, таргаваліся, ды ніяк не могуць у цане сысціся: пан, бач, скупы быў і надта даражыўся. Якімовіч. Іван ніколі вельмі не даражыцца, ніколі нікому не адмаўляе. Ідзе, дзе ёсць патрэба ў яго цэпе, і памагае людзям. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыдве́чны ’стары’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Відаць, дыялектная трансфармацыя спрадве́чны (гл.). Параўн. рус. дан. предве́чный ’надта стары’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ро́та, -ы, ДМ ро́це, мн. -ы, рот, ж.
Падраздзяленне ў пяхоце і некаторых іншых родах войск, якое ўваходзіць у склад батальёна.
Камандзір роты.
Санітарная р.
Цэлая р. каго-н. (перан.: надта многа).
|| прым. ро́тны, -ая, -ае.
Р. камандзір.
Загад ротнага (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ке́мны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і кемлівы. [Наташа] была не надта прывабная з выгляду, але кемная, вясёлая, і ўсё неяк ёй пасавала. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маладзе́нькі, ‑ая, ‑ае.
Ласк. да малады (у 1–3 знач.); надта малады. Маладзенькі дубок. □ Гэта была гаспадарова дачка, зусім маладзенькая яшчэ дзяўчына. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Насэ́нтарыць ’накласці, напакаваць надта многа’ (Сцяц., Сцяшк. Сл.). Няясна; магчыма, іранічнае ўтварэнне ад выдуманага кораня з «польскай» назалізацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)