Verbum

небяспе́ка, ‑і, ДМ ‑пецы, ж.

Стан, становішча, якое пагражае каму‑н., можа прычыніць няшчасце, зло, шкоду. Утрымліваць пераправу далей, падводзячы саміх сябе пад небяспеку поўнага акружэння, — не мела ніякага сэнсу. Брыль. Многія таварышы, якім пагражала небяспека арышту, перабраліся ў партызанскія атрады. Новікаў.

памянёны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад памянуць (гл. памінаць у 1 знач.).

2. у знач. прым. Названы. Не ў кожнага з памянёных дабрадзеяў я была [у гасцях]. Інакш не мела б часу схадзіць на сенажаць і ў сад, у бібліятэку, на ферму. Лось.

рэпута́цыя, ‑і, ж.

Грамадская думка, якая склалася пра каго‑, што‑н. Палагея (так звалі ўдаву) мела не зусім чыстую рэпутацыю і, апрача таго, славілася сваёй сварлівасцю. Шамякін. Іван ванька рэпутацыю школы падтрымаў, затое Алесік Грылюк псуе ўсю справу. Колас.

•••

Падмачыць рэпутацыю гл. падмачыць.

[Фр. réputation.]

лака́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы толькі пэўнаму месцу; абмежаваны, мясцовы. Лакальныя асаблівасці быту. Лакальныя войны. □ Рэвалюцыйная сітуацыя мела лакальныя тэндэнцыі і не магла вывесці паўстання за межы рыбацкіх раёнаў. У. Калеснік.

2. У жывапісе — асноўны, характэрны для данага прадмета (пра колер, тон). Лакальны колер.

[Лац. localis.]

сапра́на, нескл., н.

1. Самы высокі пеўчы (жаночы або дзіцячы) голас. Каларатурнае сапрана. □ [Алеся] была ўжо добра вядомай у Мінску салісткай хору, мела рэдкае па чысціні лірычнае сапрана. Рамановіч. // Спявачка з такім голасам.

2. Самая высокая партыя ў хоры.

3. Высокія па рэгістру разнавіднасці музычных інструментаў.

[Іт. soprano.]

салда́цік, ‑а, м.

1. Памянш.-ласк. да салдат. Бабулька, відаць, мела добрае сэрца, пашкадавала салдацікаў: з цыбуляй вынесла і па агурку, і па кубку малака. Машара.

2. Дзіцячая цацка ў выглядзе салдата. Алавяны салдацік.

3. у знач. прысл. салда́цікам. У стаячым становішчы, стоячы. Скакаць у ваду салдацікам.

касні́к, ‑а, м.

1. Вузкая палоска тканіны, істужка, якая ўплятаецца ў касу ​¹. Маня мела чорныя вачаняты, доўгі носік, дзве каштанавыя коскі. У коскі былі ўплецены каснікі. Карпюк.

2. перан. Тое, што мае форму вузкай палоскі, істужкі, нагадвае істужку. Хвалі ўздымаюцца за кармой і расходзяцца доўгімі каснікамі. Лынькоў.

тэатралізава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад тэатралізаваць.

2. у знач. прым. Прыстасаваны для тэатра, сцэны. Не меншае значэнне для музычнай будучыні Нестара Сакалоўскага мела тое, што яго родны дзядзька Міхаіл быў добрым скрыпачом-аматарам, які выдатна ведаў народную танцавальную музыку, нацыянальныя звычаі і тэатралізаваныя гульні. «Полымя».

уні́мак, ‑мку, м.

Разм. У выразах: без унімку — бесперастанку. Архіп Архіпавіч нешта ўсё гаварыў. Гаварыў без унімку. Сіняўскі; няма (не мець) унімку — нельга спыніць, стрымаць. З тыдзень унімку не было, жыць не давала [гаспадыня], поедам мяне ела. Сачанка. На ўсходзе неба запалавела, а грымучае пекла не мела унімку. Чорны.