паўзці́
1.
2. (удаляться ползком) уполза́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўзці́
1.
2. (удаляться ползком) уполза́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неудо́бный
1. нязру́чны;
неудо́бный моме́нт нязру́чны мо́мант;
2. (лишённый удобств) невыго́дны, нязру́чны;
неудо́бная кварти́ра невыго́дная кватэ́ра;
неудо́бное кре́сло невыго́днае (нязру́чнае) крэ́сла;
неудо́бное сообще́ние с при́городом невыго́дныя (нязру́чныя) зно́сіны з пры́гарадам;
3. (неловкий) няёмкі, нязру́чны; (неприятный) непрые́мны;
поста́вить кого́-л. в неудо́бное положе́ние паста́віць каго́-не́будзь у няёмкае (нязру́чнае, непрые́мнае) стано́вішча;
неудо́бный гость непрые́мны госць;
4. (неприличный) непрысто́йны, няёмкі;
неудо́бное выраже́ние непрысто́йны (няёмкі) вы́раз;
5. (непригодный — о
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предава́ть
1. (отдавать) аддава́ць;
предава́ть осмея́нию аддава́ць на пасме́шышча;
предава́ть сме́рти аддава́ць на смерць;
предава́ть ка́зни аддава́ць на смерць; кара́ць сме́рцю;
предава́ть суду́ аддава́ць пад суд;
2. (изменять) здра́джваць (каму, чаму); (выдавать) выдава́ць (каго, што);
предава́ть ро́дину здра́джваць радзі́ме;
◊
предава́ть ана́феме (кого-л.) абвяшча́ць ана́фему (каму-небудзь);
предава́ть гла́сности даво́дзіць да агу́льнага ве́дама, апубліко́ўваць;
предава́ть забве́нию аддава́ць забыццю́, забыва́ць;
предава́ть
предава́ть огню́ и мечу́ аддава́ць агню́ і мячу́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даткну́цца (да каго, чаго)
1. прикосну́ться (к кому, чему), притро́нуться (к кому, чему), дотро́нуться, косну́ться (кого, чего), соприкосну́ться (с кем, чем и без доп.);
2.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
злажы́ць
1. (в одно место) сложи́ть; (в копны — ещё) скопни́ть; (упаковать — ещё) уложи́ть;
2.
3.
4. (в схватке) уби́ть, уложи́ть, положи́ть; свали́ть;
5. свали́ть, повали́ть;
6. (прижать к
◊ з. галаву́ (ко́сці) — сложи́ть го́лову (ко́сти);
з. ру́кі — сложи́ть ру́ки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гнуць
1. (сгибать) гнуть; (нагибать — ещё) клони́ть;
2.
3.
◊ г. горб (спі́ну, шы́ю) — (перад кім) гнуть горб (спи́ну, ше́ю) (перед кем);
г. сваю́ лі́нію — гнуть свою́ ли́нию;
г. у тры пагі́белі — гнуть в три поги́бели;
г. у крук —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Трус 1, тру́сік ‘кролік, свойскі грызун сямейства заечых, Lepus cuniculus domesticus’ (
Трус 2 ‘ ваганне зямлі, землятрус’ (
Трус 3 (trus) ‘ператрус, вобыск’ (
Трус 4 ‘від бегу каня, трух, трушок’ (
Трус 5 ‘смецце, ламачча, жарства, друзачкі’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зямля́
○ інфузо́рная з. — инфузо́рная земля́;
◊ кало́м яму́ з. — коло́м ему́ земля́;
адда́ць ~лі́ — преда́ть
ад ~лі́ не віда́ць — от земли́ не ви́дно;
адро́знівацца як не́ба ад ~лі́ — (отлича́ться) как не́бо от земли́;
ба́чыць на два аршы́ны пад ~лёй — ви́деть на два арши́на под землёй;
як з(-пад) ~лі́ вы́рас (з’яві́ўся) — как (бу́дто, сло́вно, то́чно) из-под (из) земли́ вы́рос;
з. пад нага́мі гары́ць — земля́ под нога́ми гори́т;
гато́ў скрозь ~лю́ правалі́цца — гото́в сквозь зе́млю провали́ться;
закапа́ць та́лент у ~лю́ — зары́ть тала́нт в зе́млю;
за тры́дзевяць зяме́ль — за три́девять земе́ль;
знайсці́ пад ~лёй — найти́ под землёй;
зраўнава́ць з ~лёй — сровня́ть с землёй;
сце́рці з тва́ру ~лі́ — стере́ть с лица́ земли́;
~лі́ пад сабо́й не чуць — земли́ под собо́й не чу́ять;
між не́бам і ~лёй — ме́жду не́бом и землёй;
па́рыць ~лю́ — спать моги́льным сном;
ле́гчы ў ~лю́ (у магі́лу) — лечь в зе́млю (моги́лу);
пуп ~лі́ — пуп земли́;
соль ~лі́ — соль земли́;
з. яму́ пу́хам — земля́ ему́ пу́хом;
хадзі́ць як пад ~лёй — ходи́ть как под землёй;
скрозь ~лю́ ба́чыць — сквозь зе́млю ви́деть;
як скрозь ~лю́ правалі́ўся — как сквозь зе́млю провали́лся;
чу́ткамі з. по́ўніцца —
ад ~лі́ адарва́ўся і не́ба не даста́ў —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́сць
◊ ску́ра ды ко́сці — ко́жа да ко́сти;
к. ад ко́сці — кость от ко́сти;
даць у ко́сці — всы́пать; дать взбу́чку;
да касце́й (прамо́кнуць, праме́рзнуць, праня́ць і да т.п.) — до косте́й (промо́кнуть, промёрзнуть, проня́ть и т.д.);
на касця́х — на костя́х;
перамыва́ць ко́сці — перемыва́ть ко́сти;
ле́гчы касцьмі́ — лечь костьми́;
уе́сціся ў ко́сці — осточерте́ть, въе́сться в печёнки;
злажы́ць ко́сці — лечь костьми́, сложи́ть го́лову;
на жыво́й ~ці мя́са нарасце́ —
адны́ ко́сці — ко́жа да ко́сти; одни́ ко́сти;
касце́й не сабра́ць — косте́й не собра́ть;
да мо́згу касце́й — до мозга́ косте́й;
язы́к без касце́й — язык без косте́й;
ко́сці па́рыць — лежа́ть в
к. у го́рле — кость в го́рле;
ад цяпло́сці не баля́ць ко́сці —
куды́ груга́н касце́й не занясе́ —
па́ра касце́й не ло́міць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мёртвы
1. мёртвый, у́мерший; (о растительности — ещё) засо́хший, увя́дший;
2. (такой, как у мертвеца) мёртвый, ме́ртвенный, безжи́зненный;
3. (лишённый признаков жизни) мёртвый, пусто́й, безжи́зненный; (о
4.
5.
6. (не нарушаемый звуками) мёртвый, безмо́лвный;
○ ~вая — галава́
м. я́кар —
~вая вага́ —
~вая мо́ва —
м. капіта́л — мёртвый капита́л;
м. інвента́р —
м. ву́зел —
~вая пятля́ —
~вая вада́ —
~вая прыро́да — мёртвая приро́да;
м. гіт — мёртвый гит;
м. пункт —
м. зыб — мёртвая зыбь;
~вая прасто́ра —
м. штыль — мёртвый штиль;
◊ ~вая хва́тка — мёртвая хва́тка;
м. сезо́н — мёртвый сезо́н;
ні жывы́ ні м. — ни жив ни мёртв;
~вая душа́ — мёртвая душа́;
~вая цішыня́ — мёртвая тишина́;
спаць ~вым сном — спать мёртвым сном;
ляжа́ць ~вым — гру́зам лежа́ть мёртвым гру́зом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)