паўтара́, м. і н. і паўтары́, ж., ліч.
Лік, колькасць чаго-н., роўная адзінцы з палавінай.
Паўтара года.
Паўтары шклянкі.
Паўтара вядра.
Паўтара сутак.
|| прым. паўтара́чны, -ая, -ае (разм.).
П. ложак (па шырыні сярэдні паміж двухспальным і аднаспальным).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўгадавы́
1. (относящийся к половине года, к полугодию) полугодово́й;
2. (продолжающийся полгода) полугоди́чный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сёлетні ны́нешний, э́того го́да;
~няя во́сень цёплая — ны́нешняя (в э́том году́) о́сень тёплая
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Красаві́к 1 ’чацвёрты месяц года’ (ТСБМ, Гарэц., Нас.), ’пяты месяц года’ (Яруш.). Гл. краса 2.
Красаві́к 2 ’баравік, які расце, калі красуе жыта’ (Сцяшк. Сл., Мат. Гом.). Гл. краса 2.
Красаві́к 3 ’жучок на коласе ў час красавання злакаў’ (Ян.). Гл. краса 2.
Красаві́к 4 ’лешч’ (Мат. Гом.). Нераст ляшча адбываецца ў час красавання злакаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вясна́, -ы́, мн. вёсны і (з ліч. 2, 3, 4) вясны́, вёсен і вёснаў, ж.
Пара года, якая ідзе за зімой.
Ранняя в.
В. жыцця (перан.: пра маладосць).
|| прым. веснавы́, -а́я, -о́е, вясно́вы, -ая, -ае і вясе́нні, -яя, -яе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́сяц, -а, м.
1. Нябеснае цела, спадарожнік Зямлі.
З-за хмары выплыў м.
2. мн. -ы, -аў. Дванаццатая частка астранамічнага года.
Больш як м. знаходзіўся ў шпіталі.
|| памянш.-ласк. ме́сячык, -а, м. (да 1 знач.).
|| прым. ме́сячны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гадавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да цэлага года, атрымліваецца ў канцы года, з’яўляецца вынікам за год. Гадавая справаздача. Гадавыя кругі на зрэзе дрэва. □ Закончыліся гадавыя залікі ў інстытуце. Лынькоў. // Разлічаны на год. Гадавы план.
2. Які бывае адзін раз у год. Гадавы кірмаш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэм’е́ра, ‑ы, ж.
Першая пастаноўка новага спектакля. Прэм’ера «Паўлінкі» адбылася ў Вільні 27 студзеня 1913 года. Ярош.
[Фр. première.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзевяно́сты, ‑ая, ‑ае.
Ліч. парадк. да дзевяноста. Дзевяносты нумар. Дзевяностыя гады (ад 90 да 99 года кожнага стагоддзя).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзевяцісо́ты, ‑ая, ‑ае.
Ліч. парадк. да дзевяцьсот. Дзевяцісоты нумар. Дзевяцісотыя гады (ад 900 да 999 года кожнага тысячагоддзя).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)