пало́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Незамерзлае або ўжо расталае месца на ледзяной паверхні ракі, возера.
Конь праваліўся ў палонку.
2. Адтуліна, прасечаная ў лёдзе ракі, возера і пад.
Лавіць рыбу ў палонцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зе́ўра, ‑ы, ж.
Разм. Прорва, адтуліна. [Ганна] як бы ажыла, у момант, нібы пры бляску маланкі ўбачыла пясок, гліну, цёмную зеўру ямы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прала́з, ‑у, м.
Адтуліна, вузкі праход, праз якія можна пралезці, прайсці. [Васіль] пачаў яшчэ больш упарта і настойліва другой рукою разграбаць пралаз... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прахо́н, ‑у, м.
Разм. Праход, адтуліна, праём. Па вуліцы Карла Маркса стаялі яшчэ сцены камяніц са сляпымі прахонамі вокнаў і дзвярэй. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праду́ха 1, праду́шына продух(ы) ’адтуліна для выхаду паветра, дыму’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сцяшк. Сл., Др.-Падб., Гарэц., Клім.), ’перавод дыхання; адпачынак’ (Нас.), ’прамежак паміж печчу і сцяной’ (чэрв., Сл. ПЗБ), ’палонка’ (Сл. ПЗБ), праду́хавіна ’адтуліна ў лёдзе, палонка’ (Нас.), праду́хліна ’адтуліна ў балоце’ (Касп.), ’багністае месца’ (Сл. ПЗБ), пра́душнік (у фундаменце) ’душнік’ (Мат. Гом.), про́дух, про́духа ’прадушына’ (Сл. ПЗБ, ТС), про́духа ’адтуліна’ (Сцяшк. Сл., Сл. Брэс.). Рус. про́дух ’адтуліна для выхаду паветра, дыму, комін’, проду́шина ’палонка; адтуліна ў лёдзе, каб рыба не задыхнулася’, укр. проду́хвина, проду́ховина ’прадуха; палонка’, чэш. průduch ’прадуха’, балг. продух ’прадзіманне’. Звязана з ду́х у значэнні ’паветра’; Махэк₂ (133) звязвае з *duchъ ’дух; душа нябожчыка’, быццам бы адтуліна ў коміне прызначалася для выхаду душ памерлых, але гэта, відаць, залішняе тлумачэнне. Гл. яшчэ здуха.
Праду́ха 2, прадо́ха ’пралля’ (ТС). Да праду, прасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
растачы́цца 1, ‑точыцца; зак.
Стаць, зрабіцца шырэй, глыбей ад расточкі 1. Адтуліна добра растачылася.
растачы́цца 2, ‑тачыцца; зак.
Стаць большым, шырэйшым ад прыточкі 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
байні́ца, ‑ы, ж.
Адтуліна ў сценах крэпасці ці іншых абарончых збудаванняў для вядзення агню; амбразура. Бункеры слепа пазіралі вузкімі шчылінамі байніц і разяўленымі дзвярамі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́стул, ‑у, м.
1. Вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля і пад.
2. Адтуліна, шчыліна, якая ўтвараецца, калі расчыніць акно, дзверы і пад.; росчын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клаа́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да клаакі. Клаачная адтуліна.
2. у знач. наз. клаа́чныя, ‑ых. Атрад млекакормячых, да якога адносяцца яхідна і качканос; аднапраходныя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кра́навы 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да крана 1. Кранавая адтуліна.
кра́навы 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да крана 2. Кранавая ўстаноўка. Кранавы механізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)