падда́ны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад паддаць (у 1, 2 і 5 знач.).
падда́ны 2, ‑ага, м.
Асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой‑н. дзяржавы. Французскі падданы. □ Пачалася вайна, і Гушка як падданы Расіі павінен адпраўляць на фронт свайго сына. Пшыркоў. // Уст. Асоба, якая падпарадкуецца каму‑н., залежыць ад каго‑н. У маёнтку сваім, У зялёным бары Дзень у дзень пан Міхайла Падданых судзіў. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лака́за ’неахайная асоба, якая мыючы залівае дол у хаце’, лаказіць ’наліваць у хаце, рабіць макрату, бруд’ (КЭС, лаг.). Да літ. lakäzaris ’гарэза, свавольнік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мы́рма ’нелюдзень, сугней’, ’маўчун’ (клец., Нар. лекс.; капыл., Жыв. сл.), капыл. ’злосная асоба’ (Нар. словатв.). У выніку перастаноўкі мр > рм з мымра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апяку́н, апекуна, м.
1. Асоба, якой даручана апека, апякунства. Прызначыць апекуна.
2. перан. Той, хто ахоўвае, абараняе каго‑, што‑н. [Варакса:] — А ты, Міхал, добранькім апекуном выступіў. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лахаму́дра, лахамудрына, лахамудрашча ’неакуратная асоба’, (іранічна) ’разумнік, хітрэц’, лахамудрыць ’паказваць сябе вельмі разумным’ (Юрч. Вытв.). У выніку кантамінацыі ўтворана ад лахудра і мудры (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
васа́л, ‑а, м.
1. Гіст. У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — землеўладальнік-феадал, які залежаў ад феадала-сюзерэна.
2. перан. Падпарадкаваная або залежная асоба ці дзяржава. Васалы імперыялізму.
[Фр. vassal]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віко́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Дваранскі тытул у старой Францыі, у Англіі і некаторых іншых краінах, сярэдні паміж тытулам барона і графа, а таксама асоба з такім тытулам.
[Фр. vicomte.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адка́зчык, ‑а, м.
1. Асоба, якой прад’яўлены судовы іск. Справа ў судзе разглядаецца пры ўдзеле істца і адказчыка.
2. Разм. Той, хто нясе адказнасць, адказвае за што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
афіцэ́р, ‑а, м.
Асоба каманднага саставу арміі і флоту, якая мае воінскае званне ад малодшага лейтэнанта да палкоўніка ўключна. Старшы афіцэр. Малодшы афіцэр. Афіцэр генеральнага штаба. Званне афіцэра.
[Ням. Offizier.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпане́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. Тое, што і дэпазітар.
2. Асоба, якой належыць грашовая сума, не выплачаная прадпрыемствам або ўстановай па якой‑н. прычыне ва ўстаноўлены тэрмін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)