напя́ць, ‑пну, ‑пнеш, ‑пне; ‑пнём, ‑пняцё; пр. напяў, ‑пяла; зак., што.

1. Нацягнуўшы, зрабіць тугім. Напяць вяроўку. □ Каля ганка Вайтовіч напяў лейцы, і конь спыніўся. Пальчэўскі. // Зрабіць пругкім; напружыць. Сярмяжка слухаў наіўную шчырасць [Сцяпана] і ўсміхаўся. — Ну, а калі ў армію не возьмуць?.. — Як гэта не возьмуць?.. Гы-ы, — Сцяпан напяў на руках і грудзях мускулы. — Во! Дадзіёмаў. // Нацягваючы або расцягваючы, прымацаваць канцамі да чаго‑н.; раскінуць. Эдзік выцягнуў з сянец цяжкую металічную раму. На яе напялі сетку. Гаўрылкін. На ўзбярэжжы ракі напялі брызентавую палатку — гэты паходны домік усіх будаўнікоў. Грахоўскі.

2. Разм. Надзець што‑н., нацягнуць. [Вячорык] нервовым рухам ухапіў шапку і напяў на галаву. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папе́рці, ‑пру, ‑прэш, ‑прэ; ‑пром, ‑праце; пр. папер, ‑перла; заг. папры; зак.

Разм.

1. Хутка, паспешна накіравацца куды‑н. Грышка што было духу папер цераз поле ў бярэзнік. Чарот. Ззаду на .. [паравоз] паперлі вагоны. Новікаў.

2. каго. Груб. Прагнаць, выгнаць. Я моцна зазлаваў і папер беднае дзіця: — Кідай дровы! Панашу іх сам. А ну марш дадому! Карпюк. // Пагнаць, адправіць куды‑н. — Дзівак чалавек, — усміхнуўся пасыльны. — Садзіся во ў брычку, паедзем, а то заўтра пехатой папруць. Асіпенка.

3. каго-што. Панесці, павалачы (звычайна што‑н. цяжкае). Для большай пачцівасці Стуканок пакінуў сваю аблавушку на ганку, а торбу з рыбай папер у хату. Рылько. Ускінуў .. Ільюк [цяля], як барака, на плечы.. і папер дадому. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

часць, ‑і, ж.

1. Асобная самастойная вайсковая адзінка. Танкавыя часці. Пяхотныя часці. □ Вайсковая часць.. атрымлівае заданне: выбіць фашыстаў з умацаванняў. «Звязда».

2. Доля, пай, якія належаць каму‑н. [Богушу] ўжо не да твару калупацца ў зямлі, ён прадае сваю часць і едзе ў свет. Скрыган.

3. з азначэннем. Разм. Галіна якой‑н. дзейнасці; спецыяльнасць. Пайсці па слясарнай часці. □ [Дзед:] — Праўда, на сына мала было надзеі: ударожыўся ён па лясной часці. Якімовіч. // Круг, сфера чыіх‑н. абавязкаў, інтарэсаў, дзейнасці. — А ты замест таго, каб тытунём сабе галаву тлуміць, пацешыўся б во прыродай! — кінуў Наркевічу.. Севасцьянаў. — Ну, гэта па тваёй часці, — засмяяўся Наркевіч, — ты ж паэт, а не я. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

да́ўні да́вний, давни́шний;

спра́ва ~няя — де́ло про́шлое;

у часы́ ~ніяво вре́мя о́но;

з ~ніх часо́ў, з ~няй пары́ — с да́вних пор

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́ласна нареч.

1. вслух;

гавары́ць г. — говори́ть вслух;

2. громогла́сно; во всеуслы́шание;

г. заяві́ць — громогла́сно заяви́ть;

3. гро́мко;

г. крыча́ць — гро́мко крича́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навырабля́ць сов.

1. (во множестве) вы́работать, произвести́, изгото́вить, вы́пустить;

2. вы́делать, вы́дубить;

1, 2 см. вы́рабіць 1, 2;

3. разг. напрока́зить, натвори́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напрасо́ўваць I сов. (во множестве)

1. просу́нуть; проде́ть;

2. продви́нуть; протащи́ть

напрасо́ўваць II несов. (утюгом) нагла́живать, наутю́живать

напрасо́ўваць III несов. (прессом) напрессо́вывать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пагну́цца сов.

1. (обо всём, многом или во многих местах) погну́ться;

2. (сделаться неровным) покоро́биться; покорёжиться;

3. (от холода — о многих) съёжиться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падкалаці́ць (што чым) сов. запра́вить, сдо́брить; (подмешать) подболта́ть (во что чего);

п. капу́сту муко́й — запра́вить (сдо́брить) щи муко́й; подболта́ть в щи муки́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

панавя́зваць сов. (о многих, во множестве) в разн. знач. навяза́ть;

п. ко́ней — навяза́ть лошаде́й;

п. снапо́ў — навяза́ть снопо́в;

п. шкарпэ́так — навяза́ть носко́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)