ава́цыя, ‑і, ж.

Калектыўнае выказванне працяглымі воплескамі, радаснымі воклічамі (звычайна на тэатральных пастаноўках, мітынгах) адабрэння чаго‑н., захаплення чым‑н. Гучнай авацыяй і крыкам «ура» пакрылася прамова камандзіра. Каваль. Грыміць авацыя у зале — Нібы прыбой магутны б’е. Гілевіч.

[Лац. ovatio — радасць, весялосць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апаге́й, ‑я, м.

1. Пункт арбіты Месяца ці штучнага спадарожніка Зямлі, найбольш аддалены ад цэнтра Зямлі.

2. перан. Вышэйшая ступень, найвышэйшы росквіт чаго‑н. Дайшло да апагея агульнае захапленне тады, калі на сцэне з’явіўся Патрулін, вядомы рэвалюцыянер. Зарэцкі.

[Грэч. apógeios.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арасі́цца, аросіцца; зак.

Пакрыцца расой, кроплямі чаго‑н.: увільготніцца. Па пасцелі.. [Ермалай Трыфанавіч] здагадаўся, што госць зусім не спаў і пайшоў ад яго ноччу ж, бо і прымятая яго нагамі мурава зноў паспела ранкам, арасіцца і падняцца ад зямлі. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бабу́х, выкл.

1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння моцнага грукату ад выбуху, стрэлу, падзення чаго‑н. цяжкага. [Хутарэц:] — Ляціць, разбойнік, цішком ды табе з разгону ў спіну — бабух. Ракітны.

2. у знач. вык. Разм. Ужываецца ў знач. дзеясл. «бабухнуць», «бабухнуцца».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абтрапа́ць, ‑траплю, ‑трэплеш, ‑трэпле; зак., каго-што.

1. Абабіць, страсці што‑н. з чаго‑н. Абтрапаць пыл з шапкі. // Ачысціць трапаннем (лён, цяньку). Абтрапаць жменю лёну.

2. Падраць, абабіць па краях (пра вопратку). Абтрапаць падол спадніцы. Абтрапаць рукавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вя́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. вязаць (у 1, 3 знач.).

2. Спосаб вязання. Ручная, машынная вязка.

3. Р мн. ‑зак. Звязак аднародных прадметаў, звязаны ахапак чаго‑н. Вязка галля. Вязка абаранкаў. Вязка травы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гладзь 1, ‑і, ж.

Роўная гладкая паверхня чаго‑н. Гідраплан застаўся адзін, лёгкі і белакрылы на сіняй гладзі бухты. Самуйлёнак. Скрозь лапкі хвоек і галінкі Сінела неба гладзь. Колас.

гладзь 2, ‑і, ж.

Спосаб вышывання шырокімі шчыльнымі шыўкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэзарганіза́цыя, ‑і, ж.

Разлад арганізаванасці, парушэнне парадку, нармальнай дзейнасці каго‑, чаго‑н. Дэзарганізацыя вытворчасці. Уносіць дэзарганізацыю ў работу. □ Атрутная хлусня арганізатараў контррэвалюцыі, разлічаная на дэзарганізацыю салдацкіх мас, .. выклікала рэзкі адпор з боку бальшавіцкіх газет і партыйных арганізацый. «Полымя».

[Фр. désorganisation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забарані́ць, ‑раню, ‑роніш, ‑роніць; зак., што і з інф.

Не дазволіць што‑н. рабіць. Маці ўсім забараніла Рваць зялёныя ранеты. Танк. // Не дапусціць распаўсюджвання чаго‑н. Забараніць азартныя гульні. □ Газету [«Наша доля»] затрымлівалі, штрафавалі, канфіскавалі і, нарэшце, зусім забаранілі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закасі́ць 1, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., што і чаго.

Косячы, перайсці мяжу, скасіць частку чужой сенажаці. То закосіш чужога трохі, то заарэш, а праз гэта кожны дзень сваркі, панятыя. Галавач.

закасі́ць 2, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак.

Пачаць касіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)