Verbum

патрэ́скацца, ‑аецца; зак.

Даць трэшчыны на сваёй паверхні. Спёка стаіць страшэнная. Лісце на дрэвах прывяла. Зямля высахла і патрэскалася. Бяганская. Дзед быў хворы. Гарачка такая, што губы патрэскаліся, вочы глядзяць, але не свецяць, не пазнае нікога. Янкоўскі.

празо́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Здольны прадбачыць будучае; праніклівы. «Чаму яно так выходзіць? — думала ідучы Аксіння. — Ці гэта я такая адкрытая, простая, ці людзі сталі вельмі ж ужо празорлівымі, — нічога ад іх не схаваеш...» Кулакоўскі. // Зоркі, пільны (пра вочы).

про́жар, ‑а, м.

Разм. груб. Пражэрлівы, прагны да яды чалавек. [Касперыч] варушыў сківіцамі, як жорнамі, малоў сала і хлеб, а потым, таксама па-воўчы, глытаў іх. І вочы яго блішчалі, як у воўка.. — Ось прожар, дык прожар! Колас.

ссуту́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.

Сагнуць спіну; згорбіцца. Сядзець на полцы можна было толькі прыгнуўшы галаву і ссутуліўшыся. Ставер. // Стаць згорбленым, сутулым. [Галі] здалося, што яна схуднела за гэты час — неяк уваліліся вочы, змізарнеў твар, ссутулілася постаць. Сабаленка.

такто́ўнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць тактоўнага. Прысутным кінулася ў вочы вялікая спрактыкаванасць камандзіра палка, тактоўнасць у абыходжанні. Ні аднаго лішняга слова: сціпла, коратка, ясна. Алешка. Строгасць, прынцыповасць маладога кіраўніка ўдала дапаўняюцца добразычлівасцю, вытрымкай, тактоўнасцю, увагай да людзей. «Звязда».

дайгра́цца і даігра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Легкадумнымі паводзінамі давесці сябе да якіх‑н. непрыемных вынікаў. Нервы не вытрымліваюць, бацька ціха плача: — А ну цябе к чорту, даіграўся, герой, цьфу! Як цяпер людзям у вочы глянуць?! Рызыкант. Карпюк.

бяссо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які праводзіцца без сну. Ніна Андрэеўна глядзела на.. [мужаў] засмучаны абветраны твар, на чырвоныя ад бяссонных начэй вочы. Якімовіч. // Які не спіць, не хоча спаць. — Няма на цябе ўгамону, бяссонны, — няласкава сустракае.. [свякруха] таго, хто ўвайшоў. Мележ.

ачу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Апрытомнець; апамятацца; ачуняць. Колькі ляцеў я — не памятаю. А калі ачухаўся і расплюшчыў вочы, убачыў я, што ляжу на броўцы. Лынькоў. [Доўбік] праз які месяц ачухаўся ад кантузіі і зноў на перадавую. Гроднеў.

захаце́цца, ‑хочацца; зак., безас., чаго і з інф.

З’явіцца, узнікнуць (пра жаданне). [Сцёпку] так моцна захацелася спаць, што вочы яго пачалі зліпацца самі. Колас. Захацелася хутчэй вярнуцца дадому, да сваіх палёў, да сям’і. Шахавец. Наблізілася старасць — захацелася адпачынку. Пестрак.