Verbum

павыхо́дзіць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -дзіць; -дзім, -дзіце, -дзяць; зак.

1. Выйсці адкуль-н., пакінуць межы чаго-н. — пра ўсіх, многіх.

Людзі павыходзілі з хат.

П. з акружэння.

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Быць выдадзеным, надрукаваным — пра ўсё, многае.

3. Выйсці замуж — пра ўсіх, многіх.

лабіры́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. У Старажытнай Грэцыі і Егіпце — будынак з мноствам пакояў і складанымі, заблытанымі хадамі, з якога цяжка было выйсці.

2. перан. Складанае, заблытанае становішча, размяшчэнне чаго-н.

Л. вуліц.

Л. думак.

3. Унутранае вуха чалавека і пазваночных жывёл (спец.).

|| прым. лабіры́нтавы, -ая, -ае.

лы́сіна, -ы, мн. -ы, -сі́н, ж.

1. Месца на галаве, дзе вылезлі і не растуць валасы.

2. Белая пляма на лбе некаторых жывёл.

Цяля з лысінай.

3. перан. Пра ўчастак чаго-н., пазбаўлены расліннасці, покрыва (разм.).

|| памянш. лы́сінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 і 2 знач.).

мабіліза́цыя, -і, ж.

1. Перавод узброеных сіл краіны з мірнага становішча ў поўную баявую гатоўнасць.

2. Прызыў ваеннаабавязаных запасу ў армію ў час вайны.

Усеагульная м.

3. перан. Давядзенне каго-, чаго-н. да стану актыўнай гатоўнасці выканаць якое-н. заданне.

М. ўсіх сваіх сіл.

|| прым. мабілізацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

наказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; зак., каму і без дап.

1. Паведаміць каму-н. аб чым-н. праз каго-н.

Н. праз знаёмых.

2. Даць наказ, даручэнне.

Доктар наказаў сачыць за раненым.

3. Нагаварыць, сказаць многа чаго-н. (разм.).

Прабачце, наказаў вам немаведама колькі навін.

|| незак. нака́зваць, -аю, -аеш, -ае.

накладны́, -а́я, -о́е.

1. Які накладваецца, прымацоўваецца зверху чаго-н.; які пакрывае тонкім слоем што-н.

Накладныя кішэні.

Накладное серабро.

2. у знач. наз. накладна́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х, ж. Дакумент, па якім здаецца або прымаецца груз, перадаецца тавар.

Прыняць прадукты па накладной.

○

Накладныя выдаткі — дадатковыя выдаткі на гаспадарча-арганізацыйныя патрэбы.

разве́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што, аб кім-чым. Даведацца, дазнацца (разм.).

Р. планы.

2. што. Правесці, зрабіць разведку (у 1 і 2 знач.) чаго-н.

Р. размяшчэнне праціўніка.

Р. запасы нафты.

|| незак. разве́дваць, -аю, -аеш, -ае; наз. разве́дванне, -я, н.; прым. разве́двальны, -ая, -ае (паводле 2 знач.).

разлёт, -у, М -лёце, м.

1. гл. разляцецца.

2. Адлёт птушак у цёплыя краіны.

Р. птушак.

3. Контур, абрысы чаго-н. у выглядзе раскінутых, прыўзнятых крылаў.

Р. броваў.

4. Разгон, рух з паступова нарастаючай скорасцю; скорасць, набраная такім палётам, рухам.

Ударыцца з разлёту.

|| прым. разлётны, -ая, -ае (да 2—4 знач.).

блука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Бязмэтна хадзіць, гуляць.

Б. па вуліцы.

2. Пераязджаць з месца на месца, хадзіць у пошуках каго-, чаго-н.

Б. па свеце.

3. перан. Пераходзіць з аднаго прадмета на другі, не спыняючыся на чым-н. (пра погляд, вочы, думкі).

Блукаюць думкі.

|| наз. блука́нне, -я, н.

вышэ́й.

1. прыназ. з Р. За межамі, звыш чаго-н., па-за чым-н.

Гэта в. майго разумення.

2. прыназ. з Р. Больш за які-н. узровень або ўверх ад якога-н. месца.

Тэмпература в. нуля.

Пабіць руку в. локця.

3. прысл. У папярэднім месцы прамовы, тэксту.

Як было сказана в.