рай, ра́ю, м.

1. Паводле рэлігійнага вучэння: месца, дзе знаходзяць шчаслівае існаванне душы праведнікаў пасля іх смерці.

Рад бы ў р., ды грахі не пускаюць (прымаўка).

2. перан. Наогул пра добрыя жыццёвыя ўмовы; прыгожую мясцовасць.

Тут проста р., а не жыццё.

|| прым. ра́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прарасці́ць, ‑рашчу, ‑росціш, ‑росціць; зак., што.

Дабіцца з’яўлення растка, парастка, стварыўшы для гэтага пэўныя ўмовы. Палавіну насення [Палікарпаўна] прарасціла, а палавіну пакінула сухім. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

е́здзіцца, ‑дзіцца; безас. незак., каму.

Разм. Пра ўмовы язды, паездкі. — Вярнуўся мой вандроўнічак! — радасна сустрэла бабка Параска настаўніка: — Ну, як жа вам ездзілася? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыбаразвядзе́нне, ‑я, н.

Развядзенне рыбы штучным шляхам. Вялікая плошча вадаёма і наяўнасць у ім значнай колькасці планктона забяспечваюць спрыяльныя ўмовы для рыбаразвядзення. Прырода Беларусі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валюнтары́зм, -у, м.

1. Ідэалістычная плынь у філасофіі, якая аб’яўляе волю вышэйшым, творчым прынцыпам быцця.

2. У палітыцы і грамадскім жыцці: суб’ектывісцкія і адвольныя рашэнні, якія ігнаруюць аб’ектыўна існуючыя ўмовы і заканамернасці.

|| прым. валюнтарысты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і валюнтары́сцкі, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кліні́чны в разн. знач. клини́ческий;

~ныя ўмо́вы — клини́ческие усло́вия;

~ныя до́следы — клини́ческие о́пыты;

○ ~ная смерць — клини́ческая смерть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неспрыя́льны

1. неблагоприя́тный;

~ныя ўмо́вы — неблагоприя́тные усло́вия;

2. недоброжела́тельный, неблагожела́тельный, неблагоскло́нный;

н. адка́з — недоброжела́тельный (неблагожела́тельный, неблагоскло́нный) отве́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бытавы́ в разн. знач. бытово́й;

~вы́я ўмо́вы — бытовы́е усло́вия;

~ва́я дра́ма — бытова́я дра́ма;

~ва́я з’я́ва — бытово́е явле́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прадыктава́ць сов., прям., перен. продиктова́ть;

п. не́калькі слоў — продиктова́ть не́сколько слов;

п. свае́ ўмо́вы — продиктова́ть свои́ усло́вия

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Клы́гаць 1 ’марудна ісці, клыпаць’ (ТСБМ, Бір., Сцяшк., Жыв. сл., Нар. сл.), ’кульгаць’ (Шат.). Відаць, кантамінацыя клыпаць (гл.) і кульгаць (гл.). Семантычная тоеснасць гэтых дзеясловаў стварае спрыяльныя ўмовы для іх кантамінацыі.

Клы́гаць 2 ’жаваць, есці’ (Нас.). Гл. клыкаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)