вы́прасаваць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Выгладзіць гарачым прасам; разгладзіць. Выпрасаваць памытую кашулю. □ У суботу пасля работы мы выпрасавалі касцюмы, наваліліся і так надраілі чаравікі, што яны аж зіхацелі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., што.
Носячы, зрабіць прастарнейшым. Чаравікі чорныя, з сівымі брызентавымі халяўкамі, цеснаватыя. «Разносіш, як пойдзеш у школу. На большыя грошай не было», — сказала тады маці. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
Разм.
1. Канчаткова стаптаць, знасіць што‑н. Датаптаць чаравікі.
2. Скончыць таптаць, пхаць. Датаптаць воз.
3. і чаго. Натаптаць, напхаць дадаткова. Датаптаць сена ў сяннік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абляпі́ць, -ляплю́, -ле́піш, -ле́піць; -ле́плены; зак., каго-што.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыстаць, прыліпнуць з усіх бакоў да каго-, чаго-н.; пакрыць усю паверхню.
Гліна абляпіла чаравікі.
Мурашкі абляпілі цукар (перан.: населі кругом).
2. Наклейваючы, пакрыць чым-н.
А. сцены афішамі.
3. перан. Акружыць.
Дзеці абляпілі сані з усіх бакоў.
|| незак. абле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.
1. каго-што. Вызначаць велічыню, колькасць чаго-н. пры дапамозе якой-н. меры.
М. тэмпературу.
М. пакой.
2. што. Надзяваць што-н. для прымеркі.
М. чаравікі.
3. перан., што. Хадзіць, рухацца па якой-н. прасторы ўзад і ўперад або ў адным напрамку.
М. гарадскі брук.
|| зак. паме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пранасі́цца, ‑носіцца; зак.
1. Прадрацца ад доўгага нашэння; вынасіцца (пра адзенне, абутак). Чаравікі пранасіліся. □ І не знае, што надзець, Зося — гожая паненка. Проста сорамна глядзець, Пранасілася сукенка. Зарыцкі.
2. Насіцца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размо́клы, ‑ая, ‑ае.
Які размок, разбух, размяк ад вільгаці. [Хлапец] быў абуты ў чорныя, размоклыя на дажджы чаравікі. Пташнікаў. Нават мокрыя крошкі смачна плывуць ад размоклай лусты і самі проста глытаюцца разам з вадой. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнасі́цца, ‑насіўся, ‑носішся, ‑носіцца; зак.
1. Знасіць, прывесці да непрыгоднасці ўсё адзенне, увесь абутак. Разглядаю дзядзьку. Як ён пахудзеў, як абнасіўся і зарос! Сачанка.
2. Зрабіцца зручным, звычным у выніку нашэння. Чаравікі абнасіліся, не муляюць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыракано́сы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае шырокі нос. Было смешна глядзець на адзеравянелы шыраканосы твар Яўмена і па-блазенску невінаватыя вочы ката. Асіпенка.
2. Разм. З шырокім носам, наском. Шыраканосыя чаравікі.
•••
Шыраканосыя малпы — назва групы прыматаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скрабакі, скрабаке́ ‘атопкі ад старых ботаў’ (Шат.), скрабні́, скрэ́батні ‘чаравікі’ (Касп.), скрабаты́ ‘дрэнныя боты’ (Варл.). Рус. тамб. скре́бни ‘дрэнныя боты’, ярасл. ‘вялікі, няўклюдны абутак’, кастр. скре́шни ‘атопкі ад ботаў, ад якіх адрэзаны халявы’. Да скробаць (гл. наступнае слова; параўн. асабліва значэнне ў Насовіча: ‘рабіць непрыемнае шарканне ботамі’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)