ми́рно нареч.
1. мі́рна;
2. (спокойно) спако́йна; (тихо) ці́ха; (добродушно) лаго́дна; см. ми́рный;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ні́шкам ’цішком; употай’ (Сл. ПЗБ), ’без шуму, ціха’ (дзярж., З нар. сл.), нішком ’моўчкі’ (Мат. Гом., Маш.), ’без гуку, ціха, шэптам; употай, незаўважальна; знянацку, нечакана’ (ТС), ны́шком ’ціха, моўчкі’ (Клім.; пін., Жыв. сл.), дэрываты — ні́шка ’цішком, спадцішка’ (ТС), ні́шкі ’тс’ (Мат. Гом.), ні́шачкам ’без шуму, ціха’ (дзярж., З нар. сл.), нішчачком ’крадучыся’ (ст.-дарож., Нар. сл.), ні́шчачком ’моўчкі’ (Сл. ПЗБ), укр. нишком ’ціха, употай, шэптам’, рус. ни́шком, нишко́м ’паціху, моўчкі, патаемна; схіляючыся да зямлі, уніз’. Відаць, аднаго паходжання з нішкнуць (гл.); для слоў са значэннем ’употай, незаўважальна, знянацку; крадучыся’ не выключаны ўплыў ні́чкам ’нахіліўшыся тварам уніз’, параўн. таксама балг. дыял. ни́ша се ’прыгнуўшыся, каб ніхто не бачыў; ісці прыгнуўшыся’ і нішковаць ’падкрадвацца, цікаваць спадцішка’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піяні́сіма,
Спец.
1. прысл. Вельмі ціха, цішэй, чым піяна.
2. нескл., н. Месца ў музычным творы, якое выконваецца вельмі ціха, а таксама само такое выкананне.
[Іт. pianissimo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мёртва,
1. Прысл. да мёртвы (у 1, 2, 4 знач.).
2. безас. у знач. вык. Ціха, вяла, змярцвела. Ціха, мёртва і тужліва, Толькі лускае мароз. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпачы́ха, ‑і, ДМ ‑чысе, ж.
Разм. Самка шпака. Стала ціха, Дужа ціха. Мы затоена сядзім, А ў раён наш са шпачыхай Завітаў шпачок адзін. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дуду́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Ціха перагаворвацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціхаструме́нны, ‑ая, ‑ае.
Які ціха струменіць (пра рэчку).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Моўча ’ціха’ (Нас., Растарг., ТС). З рус. молча ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стагна́ць несов.
1. в разн. знач. стона́ть;
хло́пчык ці́ха ~на́ў — ма́льчик ти́хо стона́л;
2. перен. пла́каться, жа́ловаться, хны́кать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ты́хо-лы́хо ‘шыта-крыта’ (драг., З нар. сл.). Да ці́ха і лі́ха (гл.) з заходнепалескай фанетыкай, параўн. ст.-бел. тихо, тыхо ‘ціха’, тихота, тихость ‘адсутнасць гаворкі, лагоднасць, пакора’ і лихо ‘зло’, ‘адчайна, рызыкоўны (ГСБМ); ведаць, на аснове рыфмаванага выслоўя, параўн. Cicho, bo budzie licho! (ваўк., Федар. 4), або Ot, ad licha cicha, a dabra ni czutno (там жа), He чапай ліха, пакуль яно ціха (Вушац. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)