сіметры́чны, ‑ая, ‑ае.
Пабудаваны па закону сіметрыі; які мае сіметрыю. Планіроўка дома строга сіметрычная. Цэнтр — вялікая зала, з якой калідорамі можна трапіць у жылыя пакоі. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кіпцю́р і капцю́р, ‑а, м.
1. Востры загнуты рагавы прыдатак на пальцах птушак, многіх паўзуноў і млекакормячых. Варона перакулілася дагары, выставіла ногі з сагнутыхі кіпцюрамі і падрыхтавалася да абароны. Якімовіч. А бедны воўк, вадой падцяты, Скрабе па лёдзе капцюрамі. Колас.
2. Разм. Ногаць. Апамяталася Рыва, кінулася да бацькі, кіпцюрамі ўчапілася ў твар аднаму з катаў. Лынькоў.
•••
Паказаць кіпцюры гл. паказаць.
Трапіць у кіпцюры каму гл. трапіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак.
1. у што. Знайсці падыходзячы час для чаго-н.
У. момант.
У. хвіліну.
2. Трапіць у цэль.
У. каменьчыкам у шыбу.
3. каго ў што. Далучыць да каго-, чаго-н. (пра жывёл).
У. авечку ў чараду.
|| незак. улуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тра́пны ‘цэльны, меткі; надзейны’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк., Ласт.), сюды ж тра́фны ‘меткі’, trápna ‘ўдала, добра’ (Варл.). З польск. trafny ‘ўдалы, меткі’, аналагічна да трапіць 1, трафіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абцугі́, ‑оў; адз. няма.
Металічны інструмент, які выкарыстоўваецца ў кавальскай справе для захоплівання і заціскання жалеза. Юнак выхапіў абцугамі цяжкі кавалак распаленага жалеза, кінуў яго на кавадла. Гамолка. // перан. Тое, што скоўвае, заціскае развіццё чаго‑н. Горад паказан у абцугах крызісу, у пакутах беспрацоўя і ў барацьбе за дыктатуру працы. У. Калеснік. // перан. Акружэнне, ахоп праціўніка з двух бакоў.
•••
Трапіць у абцугі гл. трапіць.
Узяць у абцугі гл. узяць.
[Польск. obcęgi з ням. Zange.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заляце́ць, -ячу́, -яці́ш, -яці́ць; -яці́м, -еціце́, -яця́ць; -яці́; зак.
1. Летучы, апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.
Самалёт заляцеў за хмару.
Птушка заляцела ў акно.
2. У час палёту спыніцца дзе-н.
З. на спадарожны аэрадром.
|| незак. залята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. залёт, -у, М -лёце, м. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зацячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́; зацёк, -цякла́, -ло́; зак.
1. Пра што-н. вадкае, цякучае: трапіць, заліцца куды-н.
Вада зацякла за каўнер.
2. Намокнуць, праняцца чым-н. вадкім.
Столь зацякла.
3. Апухнуць, ацячы.
Вока зацякло.
4. Пра часткі цела: анямець.
Ногі зацяклі.
|| незак. зацяка́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
санінспе́ктар, ‑а, м.
Санітарны інспектар. Санінспекгары не ведалі, напэўна, што большасць будучых жыхароў другога корпуса, перш чым трапіць у дзетдом, прайшла, як кажуць, агонь, ваду і медныя трубы. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́блочко ср., в разн. знач. я́блычак, -чка м.;
попа́сть в я́блочко папа́сці (пацэ́ліць, тра́піць) у я́блычак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераплёт, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. пераплесці.
2. Цвёрдая вокладка, у якую, пераплятаючы, устаўляюць кнігу, сшытак і пад.
Скураны п.
3. Рама, рашотка, агароджа з перакрыжаваных перакладзін.
Аконны п.
4. перан. Складанае, цяжкае становішча.
Трапіць у п.
|| прым. пераплётны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)