ладII муз. лад, род. ла́ду м.;
◊
на ра́зные лады́ на ро́зныя лады́;
петь на но́вый лад спява́ць на но́вы лад;
петь в лад спява́ць у лад;
настро́иться на друго́й лад настро́іцца на і́ншы лад.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Заліва́цца ’тлусцець’ (Мат. Гом.), ’спяваць з пералівамі’ (ТСБМ). Рус. залива́ться ў розных знач., у тым ліку ’спяваць пералівіста’, укр. залива́тися ’пакрывацца вадкасцю’, ’смяяцца’, ’захлынацца’. Перан. ад залівацца ’пакрывацца вадкасцю’, ’напаўняцца вадкасцю’ (гл. заліць 3, ліць), для спеваў ’выдаваць гукі быццам бы такія, што пераліваюцца, як вадкасць’, для ’тлусцець’, ’набірацца тлушчу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пія́ць ’спяваць’ (Мядзв.; паст., в.-дзв., даўг., лудз., смарг., маст., Сл. ПЗБ). Да пяяць (гл.). Слова аформілася пад уплывам польск. piać, pieją ’спяваць, спяваю’. Паводле Карскага (1, 215). пераход ъ у і ў пазіцыі перад націскным а характэрны для паўн.-усх. гаворак і не каторых гаворак на паўднёвым захадзе Беларусі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мурны́каць ’мурлыкаць’, ’мармытаць, спяваць сабе пад нос’ (Нас.). У выніку кантамінацыі лексем мурлыкаць і курна́ ’мурлыканне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ну́ціць ’ціха спяваць’ (Сцяшк. Сл.; стаўб., Сл. бел. нар. фраз.). Запазычана з польск. nucić ’тс’ (ад nuta ’нота’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
басі́ць, башу, басіш, басіць; незак.
Гаварыць, спяваць басам. «Што Сашка, — у сенцах басіць Серафім, — Пагутару з ім я па шчырасці, Гандзя, Даўно ўжо хачу я пагутарыць з ім...». Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэў ’моцны, працяглы крык’ (ТСБМ). Чэш. řev, славацк. rev, балг. рев ’тс’. Да раўці (гл.), як ад спяваць — спеў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ахво́та, -ы, ДМ -во́це, ж., да чаго або з інф.
Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.
А. вучыцца.
Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.
◊
Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.
Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дуэ́т, -а, М -э́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Музычны твор для двух выканаўцаў (музыкантаў, спевакоў, танцораў) з самастойнымі партыямі для кожнага.
Дуэты з опер.
2. Выканаўцы такіх твораў.
Эстрадны д.
Танцавальны д.
3. у знач. прысл. дуэ́там. На два галасы, на двух інструментах і пад.
Спяваць дуэтам.
|| прым. дуэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
унісо́н, ‑у, м.
Адначасовае гучанне двух або некалькіх гукаў аднолькавай вышыні і аднолькавых гукаў у розных актавах.
•••
Ва ўнісон — а) сугучна (спяваць, гучаць і пад.); б) зладжана (рабіць што‑н., дзейнічаць і пад.).
[Іт. unison.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)