перато́пліваць несов.
1. (сало и т.п.) перета́пливать; (воск — ещё) переплавля́ть;
2. (всё, многое) перета́пливать; переплавля́ть;
3. (молоко, творог) створа́живая, перегрева́ть;
1-3 см. ператапі́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упячы́ сов.
1. упе́чь; ужа́рить;
у. хлеб — упе́чь хлеб;
у. са́ла — ужа́рить са́ло;
2. прост. (ударить) оже́чь;
3. разг. (сказать что-л. язвительное) уколо́ть, уе́сть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́печы сов.
1. вы́печь, испе́чь;
2. (хорошо испечь) вы́печь, пропе́чь;
3. вы́жарить, прожа́рить;
до́бра в. са́ла — хороше́нько вы́жарить (прожа́рить) са́ло;
4. вы́жечь;
в. кляймо́ — вы́жечь клеймо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бара́ний
1. барано́вы; барано́ў;
бара́ньи рога́ барано́вы ро́гі;
бара́ний тулу́п кажу́х;
бара́нье са́ло лой;
2. (овечий) аве́чы;
бара́нье ста́до аве́чая чарада́;
◊
согну́ть в бара́ний рог скруці́ць у барано́ў рог;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
са́ла ср., в разн. знач. са́ло; (свиное посоленное — ещё) шпик м.;
◊ залі́ць с. за ску́ру — (каму) навреди́ть (насоли́ть) (кому);
ду́рань-ду́рань, а с. лю́біць — погов. губа́ не ду́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жа́рить несов.
1. (готовить для еды) пячы́; (мясо) сма́жыць; (сало) сква́рыць; (кофе, семечки и т. п.) пра́жыць, прэ́гчы;
2. (жечь, палить) палі́ць, пячы́;
3. (азартно что-л. делать) прост. жа́рыць; смалі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скапе́ць (skapieć) ‘сціснуцца, зменшыцца, захірэць, згінуць’: skapièŭ, jak skvarka (Федар. 4). Параўн. польск. skapieć, skapać ‘змарнець, апасці, згінуць’. Да прасл. *kapěti, якое Трубачоў (ЭССЯ, 9, 146) рэканструюе на падставе польск. kapieć ‘змяншацца, скарачацца, убываць, прападаць, чэзнуць’, што суадносіцца з *kapati (гл. ка́паць). Сюды ж адпаведныя балг. ска́пя ‘згніць, распасціся’, дыял. ска́па ‘данасіць адзенне, парваць’, макед. скапе ‘згінуць, распасціся; загінуць, прапасці’, серб.-харв. skȁpati ‘згінуць, загінуць’, славац. skapať ‘згінуць, здохнуць, знікнуць’, укр. ска́па́тися ‘знікаць, гінуць’ (лічыцца запазычаннем з польскай ці славацкай, гл. ЕСУМ, 5, 265). Развіццё значэння ‘капаць’, ‘ападаць, выцякаць кропля за кропляй’ (Брукнер, 217). Пра перыферыйнасць слова на Беларусі сведчыць замена выразу skapièŭ, jak skvarka выразам skipièŭ, jak skvarka (Федар. 4), што адлюстроўваюць спосаб спажывання сала на Палессі, параўн. плеска́ць сало на рожну́ на огне́ — дзе́ржыць лу́сту хле́ба і ка́пае тым са́лом (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ператапі́ць I сов. (всех, многих) перетопи́ть
ператапі́ць II сов.
1. (сало и т.п.) перепла́вить;
п. ма́сла — перетопи́ть ма́сло;
2. (всё, многое) перетопи́ть; перепла́вить;
п. уве́сь воск — перетопи́ть (перепла́вить) весь воск;
3. (молоко, творог) створа́живая, перегре́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нарасці́ сов., в разн. знач. нарасти́; (о наросте — ещё) образова́ться;
~сло́ шмат дрэў — наросло́ мно́го дере́вьев;
~слі́ працэ́нты — наросли́ проце́нты;
на гало́дным парася́ці са́ла не ~сце́ — на голо́дном поросёнке са́ло не нарастёт;
на ствале́ наро́с гуз — на стволе́ образова́лся наро́ст
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тапі́ць I несов., в разн. знач. топи́ть; (пускать ко дну — ещё) потопля́ть;
т. варо́жыя караблі́ — топи́ть (потопля́ть) вра́жеские корабли́;
падсу́дныя тапі́лі адзі́н друго́га — перен. подсуди́мые топи́ли друг дру́га
тапі́ць II несов. (превращать в жидкое состояние — сало и т.п.) топи́ть; (воск — ещё) пла́вить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)