серпенці́н, ‑у, м.
Паласаты мінерал белага, зялёнага і іншых колераў з разнастайнымі адценнямі. Правая рука з каменным бранзалетам з серпенціну адкінута. Караткевіч.
[Ад лац. serpens — змяя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закі́нуцца сов.
1. заки́нуться;
мяч ~нуўся за плот — мяч заки́нулся за забо́р;
2. затеря́ться;
3. (принять другое положение) заки́нуться; (о голове — ещё) запроки́нуться;
адна́ рука́ яго́ ~нулася наза́д — одна́ рука́ его́ заки́нулась наза́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задрыжа́ць и задрыжэ́ць сов.
1. задрожа́ть; вздро́гнуть; содрогну́ться;
2. (от волнения) задрожа́ть; (начать трепетать — ещё) затрепета́ть;
з. ад стра́ху — задрожа́ть (затрепета́ть) от стра́ха;
~жа́ў го́лас — задрожа́л го́лос;
◊ рука́ не ~жы́ць — рука́ не дро́гнет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Няхо́ха (нехоха) ’чалавек, абыякавы да ўсяго’ (Ян.). Няясна, магчыма, экспрэсіўнае ўтварэнне ад не хацець, параўн. ілюстрацыю да слова: «ён у нас нехоха такі, не хоча нічога делаць» (там жа); паралель: даха ’тое, што дае’: Бацькава рука не браха, а даха (ТС, пад рука).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рука́ты ’рукасты’ (ТСБМ), ’здольны, майстэрскі’ (ТС), ’умелы’ (Сл. ПЗБ). Ад рука (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ручаны́ ’апоры для драбін у возе’ (Сл. рэг. лекс.). Да ручка, рука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́круціцца, -кручуся, -круцішся, -круціцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чаго. Адкруціўшыся, выпасці.
Шруба выкруцілася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і вывіхнуцца (разм.).
Выкруцілася рука ў плячы.
3. Спрытна выслізнуць, вызваліцца.
В. з рук праціўніка.
4. перан. Выйсці з цяжкага становішча.
В. з бяды.
|| незак. выкру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
беспамылко́вы, ‑ая, ‑ае.
Правільны, без памылак. Беспамылковы адказ, прагноз. □ З асалодай малюю гадзіну-другую, каб рука пастаянна мела беспамылковае адчуванне пластычнасці формы, лініі. Ліс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ру́чно ’з рук у рукі, асабіста’ (драгіч., З нар. сл.), ’уручную’ (ТС). Гл. рука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руча́йка ’верацяно з наматанымі на яго ніткамі’; ’жменя лёну (валакна)’ (ТСБМ), ручэ́йка ’пачынак, пража на адно верацяно’ (бялын., Нар. сл.; лаг., Гіл.), ’скрутак ачышчанага валакна’ (маладз., Янк. Мат.). Магчыма, з першаснага значэння ’жменя’, ’рука’ развіліся астатнія. Да рука (гл.), параўн. балг. ръко́йка ’жменя калоссяў, якую можна захапіць адной рукой’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)