сакрамента́льны, -ая, -ае (кніжн.)

1. Звязаны з рэлігійным абрадам, рытуальны.

Сакраментальныя словы (таксама перан.: якія гучаць, як заклінанні).

2. перан. Які замацаваўся ў традыцыі, стаў звычайным.

|| наз. сакрамента́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навальні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.

1. Атмасферная з’ява — дождж з громам і маланкай.

Ліпеньскія навальніцы.

2. перан. Грозныя падзеі.

Ваенная н.

3. перан. Бяда, небяспека.

|| прым. навальні́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дружы́ць, дружу́, дру́жыш, дру́жыць; незак. з кім і без дап.

Быць у дружбе з кім-н.; сябраваць.

Хлопцы дружаць з самага маленства.

Д. з кнігай (перан.). Д. са спортам (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перазво́н, -у, м.

Гукі некалькіх званоў, званочкаў.

Сталёвы п. кос (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мёртванаро́джаны, -ая, -ае.

Які нарадзіўся мёртвым.

Мёртванароджанае дзіця.

М. праект (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праглыну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ну́ты; зак., каго-што.

Глытаючы, прапусціць праз глотку ў стрававод.

П. кавалак. 3 мёдам і цвік праглынеш (прыказка). П. пілюлю (перан.: моўчкі перанесці абразу). П. язык (перан.: замаўчаць, перастаць гаварыць; разм.). П. кнігу (перан.: хутка прачытаць; разм.).

|| незак. праглына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тылю́к ‘цяля’, перан. ‘малое дзіця’ (драг., Сл. ПЗБ). Заходнепалескі словаўтваральны варыянт з суф. ‑юк ад тыля́ ‘цяля’ (кам., Сл. ПЗБ). Да цяля, цялё (гл.), параўн. телу́х ‘падзыўное слова для маладой каровы’ (Растарг.), цялю́х‑цялю́х ‘тс’ (Мова Сен.), ст.-бел. теля, целя ‘цяля’, телецъ ‘бык’ (ГСБМ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

свінцо́вы, -ая, -ае.

1. гл. свінец.

2. перан. Цёмна-шэры, колеру свінцу.

Свінцовае неба.

3. перан. Цяжкі.

С. удар.

Свінцовая галава (пра боль і цяжар у галаве). Свінцовае маўчанне (панурае, гнятучае).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надры́ў, -ры́ву, м.

1. гл. надарваць.

2. Надарванае месца.

Вяроўка з надрывам.

3. перан. Празмернае фізічнае напружанне.

З надрывам працуе рухавік.

4. перан. Узбуджанасць, хваравітасць у праяўленні пачуццяў.

Гаварыць з надрывам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насмакта́цца, -макчу́ся, -мо́кчашся, -мо́кчацца; -макчы́ся; зак.

1. Смокчучы, напіцца чаго-н., уволю пасмактаць.

Н. соку.

2. перан. Уволю накурыцца (разм.).

3. перан. Напіцца п’яным (разм., груб.).

|| незак. насмо́ктвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)