дрэванасаджэ́нне, ‑я, н.
1. Пасадка дрэў; спосаб развядзення лясоў не насеннем, а саджанцамі.
2. звычайна мн. (дрэванасаджэ́нні, ‑яў). Пасаджаныя дрэвы. Паласа дрэванасаджэнняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.
Узняўшыся, паляцець.
Самалёт узляцеў.
Вераб’і ўзляцелі на страху.
У. у паветра (таксама перан.: узарвацца, разляцецца ад выбуху).
|| незак. узлята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. узлёт, -у, М -лёце, м.; прым. узлётны, -ая, -ае.
Узлётная паласа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыме́жак, ‑жку, м.
Разм. Неапрацаваная паласа зямлі каля мяжы. [Мікола з Наташай] адышліся з дарогі, селі на прымежку, проста на зямлю, на пажоўклую сухую траву. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паграні́чны в разн. знач. пограни́чный;
~ная паласа́ — пограни́чная полоса́;
~ная ва́рта — пограни́чная стра́жа;
~ная фо́рма — пограни́чная фо́рма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Біча́ўнік, бічо́ўнік луг наўсцяж ракі’ (Яшкін), параўн. бічаўні́к ’бераг, берагавая паласа; паласа адчужэння паабапал дарогі, шашы, шляху’ (Яшкін), бічаві́к ’паласа адчужэння паабапал дарогі’ (Юрч.), бічаві́на, бічава́я ’тс’, параўн. яшчэ біча́й ’бераг лужка, аборка’, біча́йка ’вузкая незасеяная палоска каля палявой дарогі’ (Юрч.). Усё да абеча́йка (гл.) і яе форм (гл. пад біча́йка, там і літ-pa). Такія значэнні, як ’луг наўсцяж ракі’, — яўна другасныя (праз ’паласа…паабапал…’). Параўн. яшчэ бычовны́к.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
умацава́ны
1. прич. укреплённый; упро́ченный; см. умацава́ць;
2. прил. укреплённый;
у. раён — укреплённый райо́н;
~ная паласа́ — укреплённая полоса́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засло́на, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Тое, што пакрывае, засланяе сабой.
Дымавая з. (паласа густога дыму для маскіроўкі; таксама перан.: пра тое, што прызначана для маскіроўкі, пакрыцця тайных задум, чаго-н. нядобрага і пад.).
2. Шырокае палотнішча, якое закрывае сцэну ад глядзельнай залы.
Падняць заслону.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зо́на, ‑ы, ж.
Пэўная прастора, што характарызуецца якой‑н. агульнай прыметай; паласа, раён. Арктычная зона. Лясная зона. Пагранічная зона. Зона адпачынку.
•••
Бяз’ядзерная зона — зона, у якой не павінна вырабляцца, захоўвацца і выкарыстоўвацца ядзерная зброя.
Дэмілітарызаваная зона — вызначаная дагаворам паласа ўздоўж граніцы дзвюх дзяржаў, на якой забараняецца будаваць умацаванні і трымаць войскі.
Мёртвая зона — прастора вакол радыёстанцыі, у якой наглядаецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.
[Ад грэч. zōnē — пояс.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стры́флік ‘накладка на прарэх кашулі’ (Мат. Гом., Інстр. 2). Праз польск. strefa ‘паласа, пояс, слой’, больш новае sztryple з ням. Streifen ‘паласа’; аб польскім слове гл. Брукнер, 518. Параўн. штрыфель (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шы́рыцца несов., прям., перен. ши́риться;
узара́ная паласа́ ~лася — вспа́ханная полоса́ ши́рилась;
ш. рух прыхі́льнікаў мі́ру — ши́рится движе́ние сторо́нников ми́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)