◎ Напу́чываць ’павучаць’ (Юрч. СНС), напучаць ’навучаць, накіроўваць на правільны шлях’ (Ян.). Да пуць ’шлях, дарога’ ў выніку семантычнай кандэнсацыі вядомага царкоўнаславянскага выразу наставлять на путь истинный ’настаўляць на жыццёвы шлях, павучаць’, параўн. укр. напучити, напучувати ’паказваць шлях, навучаць’, рус. напутить ’паказаць шлях; навучыць’ і інш.⇉*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сфальшы́віць, ‑шыўлю, ‑шывіш, ‑шывіць; зак.
1. Узяць фальшывую ноту пры спевах або ігры на музычным інструменце. Сфальшывіўшы на першай фразе, .. [Сіўцоў] не стаў больш спяваць. Васілевіч. // перан. Сказіць рэчаіснасць пры адлюстраванне паказе чаго‑н. [Русіновіч:] — Паказаць чалавека такім — гэта паказаць яго аднабакова, збеднена, гэта значыць, адысці ад праўды, сфальшывіць. Дамашэвіч.
2. Разм. Схітраваць, абысціся з кім‑н. крывадушна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нямы́ты, ‑ая, ‑ае.
Якога не мылі; брудны. У хату носа паказаць нельга: неахайнасць, бруд, смурод. Міскі нямытыя на стале стаяць, хлеб непрыбраны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апасро́дкаваць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.
Кніжн. Паказаць (паказваць) не непасрэдна, а праз каго‑, што‑н. іншае; паслужыць (служыць) перадатачным сродкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зна́йка, ‑і, м.
Разм. Пра чалавека, які імкнецца паказаць, што многа ведае. Нязнайка на печы ляжыць, а знайка па дарозе бяжыць. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неаха́йнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан неахайнага; неакуратнасць. У хату носа паказаць нельга: неахайнасць, бруд, смурод. Міскі нямытыя на стале стаяць, хлеб непрыбраны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кіпцю́р, -ра́ м.
1. ко́готь;
2. прост. но́готь;
◊ паказа́ць кіпцюры́ — показа́ть ко́гти;
трыма́ць у кіпцюра́х — держа́ть в когтя́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сма́лены
1. прич. палённый; см. смалі́ць II 1;
2. прил. палёный;
◊ паказа́ць саву́ ~ную — показа́ть, где ра́ки зиму́ют
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
проде́латьII сов.
1. (выполнить, совершить) прарабі́ць; (провести) праве́сці;
2. (показать что-л.) разг. зрабі́ць; паказа́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фразёр, ‑а, м.
Чалавек, які любіць гаварыць напышлівыя фразы (у 2 знач.). Кідала — гэта фразёр, няшчыры чалавек, яму абы паказаць сябе, абы высунуцца наперад. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)