напо́ўніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак.

1. што кім-чым. Зрабіць поўным, занятым; насыціць, запоўніць чым-н.

Н. мяшок мукой.

Птушыныя галасы напоўнілі лес.

Водар кветак напоўніў пакой.

2. каго-што. перан. Запоўніць, заняць цалкам (пра думкі, пачуцці і пад.).

Н. сэрца жалем.

|| незак. напаўня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. напаўне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

панапо́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Напаіць усіх, многіх. Панапойваць раненых малаком.

2. Давесці да стану ап’янення ўсіх, многіх. Панапойваць гасцей.

3. перан. Насыціць чым‑н. усё, многае. Панапойваць стэпы вадою.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак., што.

1. Напоўніць, насыціць тытунёвым дымам; пракуродыміць. Людзі паспелі ўжо добра пракурыць канцылярыю, уклаўшы ў попельніцу каля дзесяці акуркаў. Гартны.

2. Зрасходаваць на курэнне. Пракурыць грошы.

3. і без дап. Курыць некаторы час. Пракурыць увесь вечар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насы́чаны

1. прич. насы́щенный; пропи́танный;

2. прич., перен. насы́щенный;

1, 2 см. насы́ціць;

3. в знач. прил., хим. насы́щенный;

н. раство́р — насы́щенный раство́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насы́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад насыціць.

2. у знач. прым. Спец. Які змяшчае ў сабе гранічную колькасць якога‑н. рэчыва. Насычаны раствор.

3. перан.; у знач. прым. Змястоўны, багаты чым‑н. Алегорыі астатніх коласаўскіх баек таксама насычаны канкрэтным жыццёвым зместам. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасмалі́ць ​1, ‑смалю, ‑смоліш, ‑смоліць; зак., што.

Пакрыць, насыціць смалой. Прасмаліць канат. Прасмаліць лодку.

прасмалі́ць ​2, ‑смалю, ‑смаліш, ‑смаліць; зак.

Разм.

1. што. Прапаліць чым‑н. наскрозь. Прасмаліць папяросай кашулю.

2. што. Ачысціць агнём. Прасмаліць комін.

3. што і без дап. Смаліць некаторы час.

4. Разм. Хутка прайсці, праехаць, прамчацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамачы́ць, ‑мачу, ‑мочыш, ‑мочыць; зак., што.

Насыціць вільгаццю. — Глядзіце, які дождж тут прайшоў, а там дык і не капнула. Хаця б у нас прамачыў зямлю, — разважала старая калгасніца. Шамякін. // Зрабіць мокрым; вымачыць (адзенне, абутак на кім‑н.). Пераходзіць цераз ручаіну можна было, не баючыся прамачыць ногі. Курто.

•••

Прамачыць горла — трохі выпіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пропита́ть​II сов.

1. (смочить насквозь) прамачы́ць, насы́ціць, безл. нацягну́ць (сы́расці);

пропита́ть тря́пку раство́ром прамачы́ць ану́чу раство́рам;

2. перен., разг. напо́ўніць, насы́ціць, нацягну́ць (ві́льгаці);

во́здух пропи́тан за́пахом го́рных трав паве́тра напо́ўнена (насы́чана) па́хам го́рных траў;

3. перен. напо́ўніць, праніза́ць;

пропита́ть всю систе́му воспита́ния чу́вством любви́ к ро́дине напо́ўніць (праніза́ць) усю́ сістэ́му выхава́ння пачуццём любві́ да радзі́мы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падсмалі́ць ​1, ‑смалю, ‑смоліш, ‑смоліць; зак., што.

Памазаць, насыціць смалой у асобных месцах; насмаліць дадаткова, яшчэ трохі. Падсмаліць дно лодкі. □ [Васіль:] — Пачакай.. Зараз толькі нос [чоўна] падсмалю, недзе тутака цякло... Савіцкі.

падсмалі́ць ​2, ‑смалю, ‑смаліш, ‑смаліць; зак., каго-што.

Злёгку або дадаткова абпаліць агнём. Падсмаліць валасы. □ Стараючыся, каб як не падсмаліць вусоў, чалавек дакурвае да самых губ. Чорны. Стары перавярнуў кабанчыка дагары нагамі, каб добра падсмаліць падчаровак. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ту́чыць ‘адкормліваць, рабіць тлустым’ (Нас., Ласт., Янк. БП): pańskaje oko kania tuczyć (ваўк., Федар. 4), ст.-бел. тучити, тучыти ‘адкормліваць’, ‘напаўняць’ (ГСБМ), ‘адкарміць, насыціць’ (Ст.-бел. лексікон). Параўн. укр. ту́чи́ти ‘рабіць тлустым, даглядаць’, рус. дыял. (зах.) ту́чить ‘угнойваць (зямлю)’ (Даль), польск. tucznić ‘рабіць тлустым, тучным’, чэш. tučit ‘станавіцца тлустым’, славац. tučiť ‘адкормліваць’, славен. дыял. túčiti ‘зрабіць тлустым’, макед. тучи ‘рабіць тлустым; карміць тлустым’. Прасл. *tučiti ‘рабіць тлустым, адкормленым’, вытворнае ад *tukъ ‘жывёльны тлушч’ (Борысь, 652), гл. тук 1; апафанічныя варыянты *tyti (гл. тыць) і *toviti ‘адкормліваць’ (магчыма, сюды прыметнік то́віст ‘тоўсты’, гл.), падрабязней гл. Скок, 475; Куркіна, Этимология–1976, 25; Глухак, 628.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)