виться

1. (обвиваться) ві́цца;

2. (о волосах) кучара́віцца;

3. (извиваться) ві́цца;

ме́жду садо́в вьётся тропа́ між садо́ў уе́цца сце́жка;

4. (кружиться, летать) круці́цца;

вокру́г головы́ вью́тся комары́ вако́л галавы́ кру́цяцца камары́;

5. (развеваться) ві́цца, развява́цца, луна́ць;

6. (увиваться) разг. круці́цца, увіха́цца, аціра́цца;

7. страд. ві́цца; пле́сціся; см. вить;

◊

виться вьюно́м круці́цца ўюно́м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эксцэ́нтрык ​1, ‑а, м.

1. Артыст, які выконвае эксцэнтрычныя нумары.

2. Уст. Чалавек з дзівацтвамі.

[Фр. excentrique.]

эксцэ́нтрык ​2, ‑а, м.

Спец. Круглы дыск, які круціцца вакол сваёй асі, што размешчана не ў цэнтры, а збоку.

[Фр. excentrique ад лац. ex — з, па-за і centrum — цэнтр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ілі́ць ’ухіляцца, рабіць выкруты; круціцца, быць неспакойным; моцна дамагацца, настойваць’ (Нас.), ’круціцца’ (Гарэц.). Рус. юли́ть, дан. и́лить ’падаваць мяч у гульні’. Найбольш верагодна этымалагічная сувязь з віць (гл.); параўн. віліць, віляць. Не выключана таксама магчымасць супастаўлення з вір 1, вірыць (гл.). Іншыя тлумачэнні слова юлить у рус. мове выклікаюць пярэчанні фармальнага і семантычнага характару; гл. крытычныя заўвагі Фасмера (4, 529–530). Гл. ілка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шал, род. ша́лу м.

1. бе́шенство ср.;

2. о́дурь ж.;

◊ ад чужо́га ша́лу галава́ кру́ціцца — посл. в чужо́м пиру́ похме́лье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закруці́цца, -учу́ся, -у́цішся, -у́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Завіцца (пра валасы).

Валасы закруціліся.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абматацца, абвіцца вакол чаго-н.

Пуга закруцілася вакол пугаўя.

3. Абматаць, абгарнуць сябе чым-н.

З. ў коўдру.

4. Стаміцца, змучыцца ад розных клопатаў (разм.).

Столькі спраў, зусім закруціўся.

5. Пачаць круціцца.

Кола закруцілася.

|| незак. закру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Мы́чыцца ’круціцца, мільгаць каля чаго-небудзь’ (Нас.). Інтэнсіў ад імчицца (гл.). Роднаснае да рус. мыкаться. Параўн. рус. уладз. мычкаться ’мучыцца, гараваць, пакутаваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыферэнцыя́л, ‑а, м.

1. У матэматыцы — адвольнае прырашчэнне незалежнай пераменнай велічыні.

2. У тэхніцы — механізм у аўтамабілях, трактарах і пад., пры дапамозе якога два вядучыя колы на адной восі могуць круціцца з рознай хуткасцю на паваротах.

[Ад лац. differentia — рознасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рол, ‑а, м.

Спец.

1. Цыліндр, вал, каток, які круціцца.

2. Скрутак цыліндрычнай формы з лістоў або суцэльнай палосы якога‑н. матэрыялу. Рол бумагі.

3. Машына для размолу валакністых матэрыялаў, якія служаць для вырабу паперы, кардону.

[Ням. Rolle.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навіцца, наматацца на што‑н. Канат накруціўся на барабан.

2. перан. Разм. Многа, доўга пахадзіць, паклапатаць, стаміцца ад клопатаў. Накруцілася гаспадыня за раніцу каля печы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкруці́цца, ‑круціцца; зак.

1. Прымацавацца да чаго‑н. пры дапамозе шрубы, шрубавай нарэзкі. Гайка прыкруцілася лёгка. Рэйка добра прыкруцілася.

2. Разм. Раптоўна прыбыць куды‑н.; прымчацца. Не мінула двух месяцаў, як жончыны сёстры прыкруціліся ў мястэчка. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)