начны́ в разн. знач. ночно́й;

н. час — ночно́е вре́мя;

~на́я трыво́га — ночна́я трево́га;

~на́я зме́на — ночна́я сме́на;

○ н. матылёк — ночна́я ба́бочка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лі́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; ж.

Змена верхняга покрыва (шэрсці, пер’я, панцыра і пад.) у жывёл і птушак у пэўныя перыяды. Асенняя лінька ў русака пачынаецца ў канцы верасня і заканчваецца ў першай палавіне снежня. «Весці».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мато́р, ‑а, м.

Машына, якая ператварае розныя віды энергіі ў механічную; рухавік. Побач ляжалі расцягнутыя танкавыя гусеніцы і стаяў немаведама адкуль і як дастаўлены матор танка. Хадкевіч. Скончылася змена. На некалькі хвілін спыніўся шум матораў. Шыцік.

[Ад лац. motor — які прыводзіць у рух.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калейдаскапі́чнасць, ‑і, ж.

Стракатасць, бесперастанная змена разнастайных падзей, з’яў. І гаворыцца пра ўсё гэта [тэмп жыцця] так, нібы адкрываецца нешта зусім новае і незвычайнае. Быццам папярэднія пакаленні літаратараў не заўважалі хуткасці і калейдаскапічнасці жыцця, якое іх акружала. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стараслу́жачы, ‑ая, ‑ае.

Які даўно знаходзіцца на ваеннай службе. Яшчэ зусім нядаўна маладога салдата можна было беспамылкова адрозніць ад стараслужачага шмат па якіх знешніх прыкметах. «Маладосць». / у знач. наз. стараслу́жачы, ‑ага, м. Выбываюць стараслужачыя, прыходзіць новая змена. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пра́вільны, -ая, -ае.

1. Які не адступае ад правіл, норм, прапорцый.

Правільнае напісанне.

Правільныя рысы твару.

2. Заканамерны, рэгулярны.

Правільная змена пор года.

3. Які адпавядае сапраўднасці, такі, як патрэбна.

П. адказ.

Правільнае разуменне сучаснага становішча.

4. Пра многавугольнік: які мае роўныя вуглы і стораны; пра мнагаграннік: які мае грані — аднолькавыя правільныя многавугольнікі і роўныя мнагагранныя вуглы пры вяршынях.

|| наз. пра́вільнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

працэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Паслядоўная змена стану ў развіцці чаго-н., ход, развіццё якой-н. з’явы.

Усё высветлілася ў працэсе працы.

П. развіцця.

Вытворчы п.

2. Актыўнае развіццё хваробы.

Запаленчы п.

П. у лёгкіх.

3. Парадак разбору судовых і адміністрацыйных спраў, а таксама судовая справа.

Грамадзянскі п.

Выступаць на працэсе.

|| прым. працэсуа́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

П. кодэкс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

клець, ‑і, ж.

1. Традыцыйны сялянскі будынак для захавання маёмасці; свіран, кладоўка. Маці прынесла з клеці кавалак сала. Каваль.

2. Прыстасаванне для спуску і пад’ёму ў шахтах; шахтавы ліфт. Закончылася змена. Як у сне, Мы з клеццю на паверхню паляцелі... Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цю́бінг, ‑а, м.

Металічная ці жалезабетонная пліта ў выглядзе сегмента, якая з’яўляецца часткай воданепранікальнага цыліндрычнага мацавання шахт і тунеляў. З асобых чыгунных секцый-цюбінгаў мантажнікі пад зямлёй збіралі вялізныя металічныя кольцы. Чаркасаў. Ранішняя змена спускала ў ствол тахты цюбінгі. «ЛіМ».

[Англ. tubing.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́дус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзінка вымярэння вугла або дугі, роўная 1/360 акружнасці.

Вугал у шэсцьдзясят градусаў.

Паварот на сто восемдзесят градусаў (таксама перан.: рэзкая змена сваёй думкі, пазіцыі).

2. Адзінка вымярэння тэмпературы.

Мароз дваццаць градусаў.

3. Адзінка вымярэння працэнтнага ўтрымання спірту ў алкагольных вырабах.

Каньяк у сорак градусаў.

◊

Пад градусам (разм., неадабр.) — у стане лёгкага ап’янення.

|| прым. гра́дусны, -ая, -ае.

Градусная сетка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)