скляпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і скляплю́, скле́плеш, скле́пле; -па́й; -па́ны; зак., што.
Злучыць пры дапамозе кляпання.
|| незак. склёпваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. склёпванне, -я, н. і (спец.) склёпка, -і, ДМ -пцы, ж.
|| прым. склёпачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.
1. што. Злучыць паяннем.
С. трубы.
2. перан., каго-што. Непарыўна звязаць, з’яднаць.
С. каманду.
|| незак. спа́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спа́йванне, -я, н. і спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сшы́так ’злучаныя лісты паперы ў вокладцы’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), сшыто́к ’тс’ (Гарэц., Ласт.). Ад сшыць ’злучыць, аб’яднаць’, гл. шыць. Наватвор па ўзору польск. zeszyt, укр. зо́шит ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцэп ’вясельны поезд (картэж)’ (ТС). Са *счэп (ад *счапіць ’сашчапіць, злучыць’) шляхам прыпадабнення ч да с; параўн., аднак, сцэ́паць ’хватаць, браць’ (Нас.), што сведчыла б пра адлюстраванні старажытных звычаяў “умыкання” нявесты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скава́ць, скую́, скуе́ш, скуе́; скуём, скуяце́, скую́ць; скуй; скава́ны; зак.
1. што. Зрабіць каваннем.
С. сякеру.
2. што. Злучыць пры дапамозе кавання.
С. звёны ланцуга.
3. каго-што. Надзець кайданы, аковы або злучыць кайданамі з кім-н.
С. злачынцаў.
4. перан., каго-што. Пазбавіць свабоды, лёгкасці ў рухах, дзеяннях.
Трывога скавала мае думкі.
С. сілы ворага.
5. перан., што. Зрабіць цвёрдым, нерухомым, замарозіўшы.
Мароз скаваў возера.
Зямлю скавала (безас.) ранавата.
|| незак. ско́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ско́ўванне, -я, н. і ско́ўка, -і, ДМ -ко́ўцы, мн. -і, -ко́вак, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.
1. Злучыць шчыльна адно з адным, зрабіць суцэльным.
С. ножкі цыркуля.
С. шарэнгі.
2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыць, стуліць.
|| незак. змыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. змыка́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сашчамі́ць, -шчамлю́, -шчэ́міш, -шчэ́міць; -шчэ́млены; зак., што (разм.).
1. Шчыльна злучыць, самкнуць (зубы, пальцы і пад.).
С. зубы.
2. перан. Выклікаць адчуванне душэўнага болю, смутку і пад.
Жаль сашчаміў сэрца.
|| незак. сашчамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і сашчэ́мліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спла́віць¹, спла́ўлю, спла́віш, спла́віць; спла́ўлены; зак., што.
1. Злучыць шляхам плаўлення.
2. перан. Аб’яднаць у непадзельнае цэлае.
Пісьменнік спрабуе с. рысы розных асоб у адзіным вобразе.
|| незак. сплаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. спла́ўка, -і, ДМ спла́ўцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перамяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Мяшаючы, злучыць што‑н. неаднароднае; змяшаць. Перамяшаць пясок з цэментам.
2. Памяняць месцамі часткі чаго‑н. аднароднага; памяшаць. Перамяшаць вуголле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазямлі́ць, ‑зямлю, ‑земліш, ‑земліць; зак., што.
Злучыць электрычную машыну, прыладу, радыёпрыёмнік і інш. з зямлёй для паляпшэння іх работы, засцярогі людзей ад электрычнага току. Зазямліць антэну радыёпрыёмніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)