неэканамі́чны, ‑ая, ‑ае.
Неэканомны ў гаспадарчых адносінах. Звычайны цягнік з’яўляецца не такім дужым і не такім хуткім, як нам хацелася б. Да таго ж, ён вельмі пражэрлівы, патрабуе шмат вугалю, неэканамічны, як кажуць інжынеры. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абы-які́, ‑ая, ‑ое, займ. няпэўны.
1. Які-небудзь, які-папала. Абы-якая замінка ці маленькая няўпраўка,.. [Уладзімір Аляксеевіч] ужо там [на полі]. Пальчэўскі.
2. Разм. Звычайны, усякі. [Тамаш:] — Раней, дык я мог і ў абы-якіх ботах зімаваць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звыча́йна, прысл.
1. Прысл. да звычайны.
2. Большай часткай, пастаянна. [Сабака] не выспаўся або так штось заленаваўся, бо не кінуўся адразу да мяне, як рабіў гэта звычайна. Колас. Крук, на якім звычайна вісела дубальтоўка, быў пусты. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Канапе́лькі ’зябер звычайны, Galeopsis tetrahit L.’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Рус. ярасл., сарат. конопе́льник ’тс’. Матывацыя — падабенства лістоў з канаплямі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тугаль ‘куколь звычайны, Agrostemma githago L.’ (Кіс.). Параўн. гугаль, куколь (гл.), спарадычны пераход ку > ту ў кушэтка > тушэтка, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
будзённы, ‑ая, ‑ае.
1. Не святочны, будны. Быў звычайны будзённы дзень, калі Паходны прынеслі з Лашыч паведамленне ад Ваўчка. Хадкевіч. // Прызначаны на штодзень. На сцяне вісела будзённая вопратка. Гартны. // Штодзённы, звычайны. Колькі радасці можна знайсці ў звычайным будзённым жыцці. Мурашка. А чым мяне сустрэне бераг новы — Будзённым тлумам, навізною спраў? Панчанка.
2. перан. Сумны, аднастайны. [Рыма:] — Ты таксама вершы пішаш? Люблю паэтаў, яны непасрэдныя, шчырыя, не такія, як усе, будзённыя. Сабаленка. Пытанняў.. нарадчыца чуе за дзяжурства дзесяткі, яны — самыя будзённыя, як і адказы на іх. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кварц, ‑у, м.
1. Вельмі распаўсюджаны ў зямной кары мінерал, які сустракаецца ў выглядзе крышталяў і суцэльнай зярністай масы; двухвокіс крэмнію. Звычайны кварц. Слюдзяны кварц.
2. Разм. Абпраменьванне кварцавай лямпай з лячэбнымі мэтамі. Назначыць кварц. Лячыць кварцам.
[Ням. Quarz.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Крыва́вец 1 ’гуляўнік лёзеліеў, Sisymbrium loeselii L. (Кіс.). Гл. кроў.
◎ Крыва́вец 2 ’святаяннік звычайны, Hypericum perforatum’ (Маш.). Гл. крывавец©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Маркоўняк, драг. морковняк ’дзікая пятрушка балотная, Peucedanum palustre (L.) Moench.’, ’сярпок звычайны, Falcaria vulgaris Bernh’ (Нар. лекс.). Да маркоўны < морква (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кро́ўка ’святаяннік звычайны, Hypericum perforatum L.’ (Кіс., Мат. Гом.). Параўн. крывавецъ а таксама такія сінонімы, як кравапуск і рудамётка. Да кроу (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)