гуры́йцы, ‑аў; адз. гурыец, ‑рыйца, м.; гурыйка, ‑і, ДМ ‑рыйцы; мн. гурыйкі, ‑рыек; ж.
Назва грузінаў, якія жывуць у заходніх раёнах Грузінскай ССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпіфі́ты, ‑аў; адз. эпіфіт, ‑а, М ‑фіце, м.
Расліны, якія жывуць на другіх раслінах, але не паразітуюць, а выкарыстоўваюць іх толькі як месца пасялення.
[Ад грэч. épi — на, над, пры і phytón — расліна.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сям’я́, -і́, мн. се́м’і і (з ліч. 2, 3, 4) сям’і́, сяме́й і се́м’яў, ж.
1. Група блізкіх сваякоў, якія жывуць разам і звязаны агульнасцю побыту, узаемнай дапамогай, маральнай і прававой адказнасцю.
Вялікая с.
Мадэль сям’і.
2. перан., каго або якая. Група людзей, аб’яднаных агульнымі інтарэсамі.
Студэнцкая с.
3. Група жывёл, птушак, якая складаецца з самца, адной або некалькіх самак і дзіцянят, што жывуць разам, а таксама група некаторых жывёлін або раслін аднаго віду.
С. мядзведзяў.
С. бяроз.
○
Сям’я моў — у лінгвістыцы: група роднасных моў.
|| памянш. сяме́йка, -і, ДМ -ме́йцы, мн. -і, -ме́ек, ж. (да 1 знач.).
|| прым. сяме́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нішто́².
1. прысл. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Нядрэнна, ніштавата, даволі добра.
Жывуць н. сабе.
2. безас., у знач. вык. Хоць бы што, не шкодзіць.
Працуе без адпачынку — і н.
3. у знач. вык. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Неблагі, нядрэнны.
Ураджай н.
Дзяўчына н. сабе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малайцы́, ‑аў; адз. малаец, ‑лайца, м.; малайка, ‑і, ДМ ‑лайцы; мн. малайкі, ‑лаек; ж.
Народнасці і плямёны, якія жывуць у Інданезіі, Малайскай Федэрацыі, Тайландзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахва́льна,
1. Прысл. да пахвальны.
2. безас. у знач. вык. Добра. [Асокін:] — Вельмі пахвальна, што ў вас жывуць такія высакародныя пачуцці, але імі аднымі кіравацца нельга. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́сцікавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да чысціка 2.
2. у знач. наз. чы́сцікавыя, ‑ых. Атрад марскіх птушак, якія жывуць ва ўмераных паясах Паўночнага паўшар’я.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аджы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ў, -жыла́, -ло́; -жы́ты; зак.
1. Пражыць, скончыць жыць.
А. свой век.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Устарэць.
Аджылі розныя звычаі і забабоны.
3. Вярнуцца да жыцця, стаць зноў жывым, ажыць.
Прайшоў дождж, і аджыла ніва.
|| незак. аджыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагадава́цца, ‑дуемся, ‑дуецеся, ‑дуюцца; зак.
Выгадавацца, вырасці — пра ўсіх, многіх. Жонкі ў .. [Піліпа Андрэевіча] няма, а дзеці пагадаваліся ўжо і ўсе трое жывуць, як кажуць, на сваім хлебе. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ты; зак.
1. што і чаго. Паступова набыць, назапасіць.
Н. сваёй працай.
2. перан., каго-што і каго-чаго. Атрымаць, набыць (што-н. непрыемнае).
Н. рэўматызм.
3. Пражыць нейкі час (разм.).
У гасцях доўга не нажывеш.
|| незак. нажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)