ве́нтыль, ‑я, м.

Спец.

1. Клапан для рэгулявання патоку вадкасці, пары, газу і пад.

2. Клапан у музычных інструментах для змены вышыні гуку.

[Ням. Ventil з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вібра́цыя, ‑і, ж.

1. Рытмічнае хістанне пругкага цела; дрыжанне. Вібрацыя машын.

2. Ваганне вышыні тону якога‑н. гуку (голасу, струны). Голас багаты вібрацыямі.

[Лац. vibratio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акта́ва, -ы, мн. -ы, -та́ў, ж. (спец.).

1. Восьмая ступень гамы, а таксама інтэрвал паміж бліжэйшымі аднайменнымі гукамі рознай вышыні.

2. Вельмі нізкі бас.

3. Васьмірадковая страфа, у якой першыя шэсць радкоў аб’яднаны дзвюма перакрыжаванымі рыфмамі, а два апошнія — сумежнай рыфмай.

|| прым. акта́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Панара́ма ’від мясцовасці (звычайна з вышыні), якая цягнецца вельмі далёка’ (ТСБМ). З рус. панора́ма (Крукоўскі, Уплыў, 78). У рус. з зах.-еўрап. моў, дзе з лац. panorāma < грэч. πᾶν ’усе’ і ὅρᾱμα ’від’, відовішча’ (Фасмер, 3, 198).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паўдзённік ’дэкаратыўная расліна іпамея пурпуровая,. Ipomoea purpurea (L.) Roth.’ (Янк. 2), ’насякомае, якое ў гарачы поўдзень гудзе ў вышыні, як пчала’ (Янк. 3.), паўдзё‑ нышак ’пярэсна еўрапейская, Trollius europeas L.’ (паўн.-усх., Кіс.). Да паўдзён ’поўдзень’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

барака́мера, ‑ы, ж.

Спец. Герметычна закрытае памяшканне, у якім штучна зменьваецца ціск паветра і даследуецца ўплыў вышыні і змененага газавага асяроддзя на арганізм чалавека.

[Грэч. baros — цяжар і camera — пакой.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заво́блачны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца за воблакамі, вышэй воблакаў. Завоблачныя вышыні. // Які праводзіцца за воблакі, робіцца за воблакамі. Сталі марыць піянеры Пра завоблачны палёт. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарызанта́ль, ‑і, ж.

1. Прамая лінія, паралельная плоскасці гарызонта; проціл. вертыкаль.

2. Лінія, якая злучае на карце пункты мясцовасці, размешчаныя на аднолькавай вышыні над узроўнем мора.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ге́стка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Верхняя асобна скроеная частка плацця, блузкі, да якой на вышыні грудзей прышываецца астатняя частка і рукавы; какетка (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́прамеццю, прысл.

Разм. Імгненна, стрымгалоў. Праімчацца вопрамеццю. □ Раптам самалёт з непамернай вышыні вопрамеццю пачаў падаць на зямлю. Чарот. Вопрамеццю .. [Яўген] кінуўся на вуліцу, і яму стала страшна. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)