Ваяво́да (БРС). Ст.-рус., ст.-слав. воевода, рус. воево́да, укр. воєво́да, польск. wojewoda, чэш. vévoda, серб. во̏јвода і г. д. Слав. *vojevoda (да *voi‑; гл. вайна́, во́ін і *vod‑ ’вадзіць’). Падрабязней гл. Фасмер, 1, 332.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

○

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бестрыво́жны, ‑ая, ‑ае.

Які не ведае трывог. У бестрывожнае юнацтва Падзьмула горача вайна, І давялося мне спазнацца З трывогай — грозная яна. Ляпёшкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бактэрыялагі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да бактэрыялогіі. Бактэрыялагічныя даследаванні.

2. Звязаны з прымяненнем хваробатворных бактэрый як сродку зброі. Бактэрыялагічная вайна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газава́т, ‑у, М ‑ваце, м.

Завешчаная каранам «свяшчэнная вайна», якую павінны весці мусульмане супраць народаў іншай веры з мэтай пашырэння рэлігіі ісламу.

[Араб. gazāvat.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несуцяша́льны, ‑ая, ‑ае.

Які не прыносіць суцяшэння, заспакаення. Несуцяшальныя весткі. // Які цяжка, нельга суцешыць. Вайна пакінула глыбокія раны, прынесла несуцяшальнае гора. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

партиза́нский прям., перен. партыза́нскі;

партиза́нский отря́д партыза́нскі атра́д;

ма́ссовое партиза́нское движе́ние ма́савы партыза́нскі рух;

партиза́нская война́ партыза́нская вайна́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

давучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца; зак.

1. Завяршыць сваю адукацыю, закончыць навучанне чаму-н.

Вайна не дазволіла д.

2. да чаго. Правучыцца да якога-н. тэрміну.

Д. да восьмага класа.

3. да чаго. Працяглай вучобай давесці сябе да якіх-н. непрыемных вынікаў (разм.).

Давучыцца да прытуплення зроку.

|| незак. даву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свяшчэ́нны в разн. знач. свяще́нный;

~ннае піса́нне — свяще́нное писа́ние;

с. абавя́зак — свяще́нный долг;

~нная вайна́ — свяще́нная война́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касі́ць¹, кашу́, ко́сіш, ко́сіць; ко́шаны; незак.

1. што. Зразаць траву касой² або касілкай.

К. атаву.

2. перан., каго (што). Нішчыць, забіваць у вялікай колькасці.

Хвароба косіць людзей.

Вайна нас гнула і касіла.

|| зак. скасі́ць, скашу́, ско́сіш, ско́сіць; ско́шаны.

|| наз. кашэ́нне, -я, н. (да 1 знач.) і касьба́, -ы́, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)