таталіза́тар, ‑а, м.

1. Механічны лічыльнік на скачках, які паказвае грашовыя стаўкі на таго ці іншага каня, а таксама бюро, якое прымае стаўкі і аддае выйгрыш.

2. Гульня на грошы на скачках.

[Фр. totalisateur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́хты-бара́хты,

У выразе: з бухты-барахты — раптоўна, не падумаўшы, ні з таго ні з сяго. Ды і не пакінеш бюро з бухты-барахты, тым больш яго [Кузняцова] як старшыню прыводзілі ў прыклад. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазнахо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

Знайсці, адшукаць усіх, многіх або ўсё, многае. Пазнаходзіць закінутыя рэчы. □ Скуратовіч трывожыўся і сам пазнаходзіў свае каровы. Чорны. Кінуся ва ўсе бюро даведак, Пазнаходжу хлопцаў адрасы. Куляшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

машынапі́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да машынапісу (у 1 знач.). Машынапіснае бюро.

2. Надрукаваны на пішучай машынцы. [Маслянка] пайшоў да свайго стала, дастаў з шуфляды некалькі лісткоў паперы з машынапісным тэкстам і падаў Максіму. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

партбюро́, нескл., н.

Партыйнае бюро — кіруючы выбарны орган пярвічнай партыйнай арганізацыі. Сакратар партбюро. □ Доўга члены партбюро і радавыя камуністы заклапочана радзіліся, шукалі новых шляхоў паляпшэння працы. Сабаленка. // Пасяджэнне, сход гэтага органа. Сёння ў 16 гадзін партбюро.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагно́з, ‑у, м.

Прадбачанне, прадказанне, заснаванае на пэўных дадзеных. [Вясна] надышла нечакана, насуперак прагнозу, які дало бюро надвор’я. Шамякін. Давяраўся сваёй інтуіцыі і Багдановіч, калі прарочыў будучае Коласу, Бядулі, Гарэцкаму. Але перш за ўсё яго прагнозы абапіраліся на рэальныя факты, на ўласны вопыт. Лойка.

[Грэч. prognōsis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грымірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.

1. Грыміраваць сябе. Тэрміновае пасяджэнне бюро камсамольскай арганізацыі было склікана за сцэнай у невялічкім пакойчыку, дзе звычайна грыміраваліся перад спектаклем верабевіцкія артысты. Грамовіч. // перан.; пад каго. Прымаць выгляд каго‑н. Грыміравацца пад старога.

2. Зал. да грыміраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагу́тарыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

Гутарыць некаторы час; правесці час у гутарцы. Зайшлі [Лабановіч і а. Кірыл] у пакоік настаўніка, пагутарылі пра сёе-тое, пакуль пазбіраліся дзеці. Колас. Яны, стары і малады, паселі на бярвенні, пагутарылі, як сябры. Мікуліч. // Правесці гутарку, ператварыць. [Дзімін:] — З Кашыным пагутарым на бюро, дарэчы, і пра папярэдняе напомнім. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыра́та, ‑ы, ДМ ‑раце, ж.

Тканіна, накрытая з аднаго боку ці з абодвух бакоў асобым саставам, які робіць яе непрамакальнай. Стол быў засланы цыратай, чатыры крэслы стаялі навокал стала. Чорны. На століках у [машынным] бюро стаялі чатыры пішучыя машынкі. Усе яны былі пакрытыя чахламі з чорнай цыраты. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

палягчэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. палягчаць — палегчыць і стан паводле дзеясл. палягчэць (у 2 знач.).

2. Пачуццё лёгкасці, вызвалення ад чаго‑н. Пасля выступлення члена бюро ячэйкі ў абарону Алеся сход адчуў некаторае палягчэнне. Галавач. Да Веры насіў.. [Карызна] усе трывогі свае.., знаходзячы сабе ў гэтым жаданае палягчэнне. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)